Chấm dứt hợp đồng lao động: Các trường hợp theo quy định pháp luật

1. Khi nào hợp đồng lao động chấm dứt?

Theo Điều 34 Bộ luật Lao động 2019, hợp đồng lao động có thể chấm dứt trong các trường hợp sau:

- Chấm dứt do thời hạn hợp đồng hoặc hoàn thành công việc

+ Hết hạn hợp đồng lao động: Đây là trường hợp phổ biến nhất, khi thời hạn thỏa thuận trong hợp đồng đã kết thúc (trừ trường hợp đặc biệt về gia hạn hợp đồng đối với cán bộ công đoàn không chuyên trách).

+ Hoàn thành công việc: Đối với hợp đồng lao động xác định thời hạn hoặc theo mùa vụ, khi công việc được giao đã hoàn tất.

- Chấm dứt do sự thỏa thuận

+ Hai bên thỏa thuận chấm dứt: Người lao động và người sử dụng lao động cùng đồng ý chấm dứt hợp đồng, thường đi kèm với các điều khoản về quyền lợi, trợ cấp.

- Chấm dứt do yếu tố pháp lý hoặc thay đổi chủ thể

+ Người lao động bị kết án/tử hình/cấm làm việc: Người lao động bị kết án tù (không hưởng án treo hoặc không được trả tự do), bị tử hình, hoặc bị cấm làm công việc theo bản án/quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật.

+ Người lao động nước ngoài bị trục xuất hoặc hết giấy phép lao động: Người lao động là người nước ngoài làm việc tại Việt Nam bị trục xuất theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền hoặc khi giấy phép lao động hết hiệu lực.

+ Người lao động chết hoặc mất năng lực hành vi dân sự: Bao gồm cả trường hợp bị Tòa án tuyên bố mất tích hoặc đã chết.

+ Người sử dụng lao động là cá nhân chết hoặc mất năng lực hành vi dân sự: Tương tự, nếu người sử dụng lao động là cá nhân chết, bị tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc đã chết.

+ Người sử dụng lao động không phải là cá nhân chấm dứt hoạt động: Doanh nghiệp, hợp tác xã chấm dứt hoạt động hoặc không có người đại diện theo pháp luật.

- Chấm dứt do hành vi của một bên

+ Người lao động bị xử lý kỷ luật sa thải: Đây là hình thức kỷ luật cao nhất đối với người lao động khi có hành vi vi phạm nghiêm trọng.

+ Người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng: Người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng nếu đáp ứng các điều kiện và tuân thủ thời gian báo trước theo quy định của pháp luật.

+ Người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng: Người sử dụng lao động cũng có quyền này trong các trường hợp luật định (ví dụ: người lao động thường xuyên không hoàn thành công việc, ốm đau đã điều trị mà khả năng lao động chưa hồi phục...).

+ Người sử dụng lao động cho thôi việc: Khi có sự thay đổi cơ cấu, công nghệ, hoặc vì lý do kinh tế; hoặc khi chia, tách, hợp nhất, sáp nhập doanh nghiệp... và người lao động không thể bố trí việc làm mới.

- Chấm dứt do thử việc không đạt

+ Trường hợp thử việc được ghi trong hợp đồng lao động mà không đạt yêu cầu hoặc một trong hai bên hủy bỏ thỏa thuận thử việc.

2. Trách nhiệm của các bên khi chấm dứt hợp đồng lao động

Khi hợp đồng lao động chấm dứt, cả người sử dụng lao động và người lao động đều có những trách nhiệm nhất định để đảm bảo quyền lợi của nhau, theo Điều 48 Bộ luật Lao động 2019:

- Nghĩa vụ thanh toán:

+ Thời hạn thanh toán: Trong vòng 14 ngày làm việc kể từ ngày chấm dứt hợp đồng, hai bên có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản tiền liên quan đến quyền lợi của mỗi bên.

+ Trường hợp đặc biệt kéo dài thời hạn: Thời hạn thanh toán có thể kéo dài nhưng không quá 30 ngày đối với một số trường hợp như: người sử dụng lao động là cá nhân chết; doanh nghiệp chấm dứt hoạt động, thay đổi cơ cấu, công nghệ, hoặc vì lý do kinh tế; chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; do thiên tai, hỏa hoạn, địch họa hoặc dịch bệnh nguy hiểm.

+ Ưu tiên thanh toán: Tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, trợ cấp thôi việc và các quyền lợi khác của người lao động phải được ưu tiên thanh toán trong trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã bị chấm dứt hoạt động, giải thể, phá sản.

- Trách nhiệm của người sử dụng lao động:

+ Hoàn tất thủ tục bảo hiểm xã hội: Hoàn thành thủ tục xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và trả lại cùng với bản chính các giấy tờ khác (nếu người sử dụng lao động đã giữ).

+ Cung cấp bản sao tài liệu: Cung cấp bản sao các tài liệu liên quan đến quá trình làm việc của người lao động nếu người lao động có yêu cầu. Chi phí sao, gửi tài liệu do người sử dụng lao động chi trả.

Việc nắm vững các quy định về chấm dứt hợp đồng lao động giúp cả người lao động và người sử dụng lao động chủ động trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Nếu có bất kỳ vướng mắc nào liên quan đến chấm dứt hợp đồng lao động, hãy liên hệ với Luật HTC Việt Nam để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

__________________________________

Cam kết chất lượng dịch vụ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể thư sau:

- Đảm bảo thực hiện công việc theo đúng tiến độ đã thỏa thuận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.

- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.

- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.

Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.

Trân trọng!

(Người viết: Lê Nguyên Phương; Ngày viết: 15/06/2025)

______________________________________

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, Phường Yên Hoà, Thành phố Hà Nội.

ĐT: 0989.386.729

Email: hotmail@htcvn.vn

Website: https://htc-law.com ; https://htcvn.vn ; https://luatsuchoban.vn