Quyền và nghĩa vụ của bị can, bị cáo

Tố tụng hình sự là một quá trình tố tụng đặc biệt, trong đó cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng xác định và xử lý người phạm tội. Trong quá trình tố tụng hình sự, bị can, bị cáo là những người đang bị Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử về một tội phạm. Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của bị can, bị cáo, pháp luật quy định các quyền và nghĩa vụ của họ. Hãy cùng công ty Luật TNHH HTC Việt Nam tìm hiểu vấn đề này dưới đây.

1. Căn cứ pháp lý

- Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.

- Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP ngày 24 tháng 6 năm 2017 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng Điều 60 và Điều 61 của Bộ luật tố tụng hình sự.

2. Khái niệm

- Bị can: bị can là người hoặc pháp nhân bị khởi tố về hình sự.

- Bị cáo: bị cáo là người hoặc pháp nhân đã bị Tòa án quyết định đưa ra xét xử.

3. Quyền của bị can, bị cáo

Theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017, bị can, bị cáo có các quyền sau:

- Được biết rõ về hành vi phạm tội mình bị buộc tội: Bị can, bị cáo có quyền được biết rõ về hành vi phạm tội mình bị buộc tội, bao gồm nội dung, mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội, các chứng cứ buộc tội,... Việc biết rõ về hành vi phạm tội mình bị buộc tội giúp bị can, bị cáo có thể chuẩn bị nội dung bào chữa, biện pháp tự vệ phù hợp.

- Được tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc người bào chữa khác bào chữa: Bị can, bị cáo có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc người bào chữa khác bào chữa. Quyền tự bào chữa là quyền cơ bản của bị can, bị cáo. Việc tự bào chữa giúp bị can, bị cáo có thể bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình một cách tốt nhất.

- Được giải thích quyền và nghĩa vụ của mình: Bị can, bị cáo có quyền được giải thích quyền và nghĩa vụ của mình. Việc giải thích quyền và nghĩa vụ của mình giúp bị can, bị cáo hiểu rõ về các quyền và nghĩa vụ của mình trong quá trình tố tụng hình sự.

- Được yêu cầu cơ quan có thẩm quyền áp dụng các biện pháp bảo vệ: Bị can, bị cáo có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền áp dụng các biện pháp bảo vệ trong trường hợp xét thấy cần thiết để bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của mình.

- Được khiếu nại, tố cáo về hành vi vi phạm pháp luật của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng: Bị can, bị cáo có quyền khiếu nại, tố cáo về hành vi vi phạm pháp luật của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Việc khiếu nại, tố cáo giúp bị can, bị cáo bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình trong trường hợp bị vi phạm pháp luật.

4. Nghĩa vụ của bị can, bị cáo

Bên cạnh các quyền, bị can, bị cáo cũng có các nghĩa vụ nhất định trong quá trình tố tụng hình sự. Cụ thể, bị can, bị cáo có các nghĩa vụ sau:

- Có mặt theo giấy triệu tập của cơ quan có thẩm quyền: Bị can, bị cáo có nghĩa vụ có mặt theo giấy triệu tập của cơ quan có thẩm quyền để tham gia vào các hoạt động tố tụng.

- Tuân theo pháp luật và nội quy của cơ quan có thẩm quyền: Bị can, bị cáo có nghĩa vụ tuân theo pháp luật và nội quy của cơ quan có thẩm quyền trong quá trình tham gia tố tụng.

- Cung cấp đầy đủ, chính xác, trung thực các thông tin liên quan đến vụ án: Bị can, bị cáo có nghĩa vụ cung cấp đầy đủ, chính xác, trung thực các thông tin liên quan đến vụ án theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.

5. Bình luận

Các quyền và nghĩa vụ của bị can, bị cáo được quy định trong Bộ luật tố tụng hình sự là cơ sở pháp lý quan trọng để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của bị can, bị cáo trong quá trình tố tụng hình sự. Việc hiểu rõ và thực thi đúng các quyền và nghĩa vụ này là rất quan trọng đối với bị can, bị cáo. Bởi lẽ, bị can, bị cáo là người chưa có án tích, chưa có kinh nghiệm tố tụng, nên rất cần được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình trong quá trình tố tụng hình sự.

Tuy nhiên, trong thực tế, vẫn còn một số trường hợp bị can, bị cáo bị xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của mình trong quá trình tố tụng hình sự. Điều này là do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân do cán bộ, công chức tiến hành tố tụng chưa nhận thức đầy đủ về các quyền và nghĩa vụ của bị can, bị cáo. Để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của bị can, bị cáo trong quá trình tố tụng hình sự, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan tiến hành tố tụng, các cơ quan bảo vệ pháp luật và các cơ quan, tổ chức có liên quan trong việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật về các quyền và nghĩa vụ của bị can, bị cáo. Đồng thời, cần có biện pháp xử lý nghiêm minh các trường hợp cán bộ, công chức tiến hành tố tụng xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của bị can, bị cáo.

Cam kết chất lượng dịch vụ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể như sau:

- Đảm bảo thực hiện công việc theo đúng tiến độ đã thỏa thuận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.

- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.

- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.

Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.

Trân trọng!

(Người viết: Phạm Hải/ 244; Ngày viết: 05/10/2023)

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam.

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, P. Trung Hòa, Q. Cầu Giấy, Hà Nội.

ĐT: 0989.386.729; Email: [email protected]

Website: https://htc-law.com ; https://htcvn.vn ; https://luatsuchoban.vn

Bài viết liên quan:

- Biện pháp tư pháp với người phạm tội chưa thành niên.