Sổ đỏ đứng tên cha, tiền xây nhà của con – khi tranh chấp, ai có quyền thật?

1. Đất thuộc về cha theo sổ đỏ – quyền định giá dựa trên chứng nhận của Nhà nước

Trong quan hệ đất đai, luật pháp định quyền sử dụng đất là quyền đăng ký. Vì vậy, người có tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đương nhiên được công nhận là hợp pháp chủ. Do đó, nếu sổ đỏ đứng tên cha, pháp luật thừa nhận cha có quyền định đoạt toàn bộ quyền sử dụng đất: có thể bán, tặng cho, chuyển nhượng hoặc thừa kế cho người khác. Việc con sinh sống trên đất hoặc xây dựng nhà trên đất không làm mặc nhiên thay đổi quyền sử dụng đất chủ sở hữu nếu con không chứng minh được mình có đóng góp vào công việc tạo lập quyền sử dụng đất.

Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số ngoại lệ. Ví dụ, nếu con chứng minh mình là người cùng bỏ tiền mua đất nhưng chưa đứng tên vì điều kiện thủ tục tại thời điểm đó, hoặc đất là tài sản chung của hộ gia đình thì quyền sử dụng đất không thuộc cha mà còn thuộc về tất cả những thành viên khác đủ điều kiện pháp lý trong hộ tại thời điểm cấp giấy. Nhưng trên thực tế, để chứng minh điều này cần tài liệu rõ ràng và thường rất khó khăn nếu các bên không được chuẩn bị trước đó.

2. Nhà xây dựng là tài sản của con – Nhưng quyền phụ thuộc đất thuộc cha

Ngược lại với quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất được pháp luật xem xét theo nguồn gốc thành phố. Các điều 170 và 175 Bộ luật Dân sự 2015 khẳng định: ai tạo ra tài sản bằng tiền, công sức hợp pháp của mình thì người đó là chủ sở hữu tài sản, dù tài sản nằm trên đất thuộc chủ thể khác. Vì vậy, nếu mình được chứng minh là toàn bộ bộ xây dựng miễn phí mà mình bỏ ra thì ngôi nhà trên đất sẽ được xác định là tài sản riêng của con.

Tuy nhiên, vì nhà liền kề kín khít với đất – mà đất thuộc quyền sử dụng của cha – nên quyền quyết định đối với nhà bị hạn chế nghiêm trọng. Muốn sửa chữa, cải tạo hay chuyển dịch tài sản đều phải có ý định của người sử dụng đất. Khi xảy ra tranh chấp, Tòa án thường không tách nhà ra khỏi đất theo hướng giải phóng, mà định giá toàn bộ tài sản rồi yêu cầu một bên thanh toán chênh lệch cho bên còn lại. Điều này dẫn đến hai ngôn ngữ phổ thông:

- Cha đồng ý trả lại giá trị căn nhà để giữ toàn bộ đất và tài sản trên đất

- Con thanh toán lại phần giá trị quyền sử dụng đất để tiếp tục sở hữu nhà và đất

Khi cha mất và chia thừa kế theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, phần đất được chia theo quy định, nhưng nhà của con không bị chia vào di sản. Tuy nhiên, để tiếp tục sinh hoạt và bảo vệ quyền sở hữu nhà, người dân vẫn phải thương mại hoặc yêu cầu Tòa án xác lập quyền sử dụng đất phù hợp — nếu không, tranh chấp sẽ khó chấm dứt.

Cam kết chất lượng dịch vụ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể như sau:

- Đảm bảo thực hiện công việc theo tiến độ đã đồng ý, đảm bảo đúng thủ thuật đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.

- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.

- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.

Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.

Trân trọng!

(Người viết: Nguyễn Ngọc Châm; Ngày viết: 04/11/2025)

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, phường Yên Hòa, Thành phố Hà Nội.

Điện thoại: 0989.386.729

Email: hotmail@htcvn.vn

Trang web: https://htcvn.vn ; https://htc-law.com ; https://luatsuchoban.vn

Các bài viết liên quan: