Con dâu, con rể có được hưởng thừa kế không? – phân tích các trường hợp ngoại lệ.

1. Thực tế phổ biến và những tranh chấp phát sinh

Trong thực tế, không ít vụ việc thừa kế xảy ra tranh chấp liên quan đến con dâu, con rể. Một số gia đình khi cha mẹ mất để lại di sản, người thân bên vợ hoặc chồng muốn tham gia nhận thừa kế, dẫn đến mâu thuẫn giữa các đồng thừa kế hợp pháp.

Ví dụ, sau khi ông A mất, để lại căn nhà và mảnh đất, con dâu B và con rể C mong muốn nhận một phần di sản để ổn định cuộc sống. Trong khi đó, các con ruột của ông A không đồng ý, cho rằng con dâu, con rể không thuộc đối tượng thừa kế hợp pháp. Tranh chấp kéo dài, ảnh hưởng đến việc phân chia di sản và quyền định đoạt tài sản.

Một số trường hợp khác, con dâu hoặc con rể được ông bà coi như “con nuôi” hoặc có sự ủy quyền trong di chúc, dẫn đến các tình huống pháp lý phức tạp, đặc biệt khi di sản có giá trị lớn hoặc đất đai chưa được sang tên. Thực tế này cho thấy việc xác định quyền thừa kế không chỉ dựa trên mối quan hệ huyết thống, mà còn phụ thuộc vào ý chí của người để lại di sản và đóng góp thực tế của người được hưởng.

2. Phân tích pháp lý về quyền hưởng thừa kế của con dâu, con rể và các trường hợp ngoại lệ

Theo Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế theo pháp luật được chia thành các hàng thừa kế: con, cha mẹ, vợ/chồng, anh chị em ruột… Con dâu và con rể thông thường không thuộc đối tượng thừa kế theo pháp luật, trừ khi có di chúc hoặc các trường hợp đặc biệt được pháp luật công nhận.

Tuy nhiên, trong trường hợp có di chúc hợp pháp, con dâu, con rể hoàn toàn có thể được hưởng thừa kế nếu người để lại di sản ghi rõ quyền lợi cho họ. Di chúc phải đáp ứng đầy đủ điều kiện về hình thức, ý chí tự nguyện, không vi phạm pháp luật và không trái đạo đức xã hội (Điều 623 và 624 BLDS 2015).

Ví dụ, ông bà có thể ghi trong di chúc rằng “một phần căn nhà sẽ được để lại cho con dâu B để hỗ trợ sinh hoạt”, điều này sẽ được pháp luật bảo vệ nếu di chúc hợp pháp.

Ngoài di chúc, các trường hợp ngoại lệ khác cũng được pháp luật thừa nhận:

Khi con dâu, con rể đã có đóng góp trực tiếp vào việc tạo lập, duy trì hoặc phát triển tài sản, họ có thể yêu cầu Tòa án xem xét và chia phần hợp lý theo quy định (Điều 645 BLDS 2015). Chẳng hạn, con dâu góp vốn tu sửa nhà, mở rộng đất, hoặc quản lý tài sản gia đình trong thời gian dài, có thể được coi là có quyền lợi hợp lý.

Trong trường hợp cha mẹ chồng, cha mẹ vợ coi con dâu, con rể như người thân trong gia đình, lập di chúc để lại quyền lợi, điều này được pháp luật bảo vệ, miễn là di chúc hợp pháp và không trái luật.

Như vậy, con dâu, con rể không được hưởng thừa kế theo pháp luật, nhưng có thể được hưởng di sản theo di chúc hợp pháp hoặc trong các trường hợp được Tòa án công nhận quyền lợi hợp lý. Việc nắm rõ các quy định pháp luật giúp tránh tranh chấp, bảo vệ quyền lợi và đưa ra quyết định đúng pháp lý trong gia đình.

3. Hướng giải quyết thực tiễn

Khi tranh chấp xảy ra liên quan đến quyền hưởng thừa kế của con dâu, con rể, các bước thực tiễn nên thực hiện bao gồm:

Xác minh di chúc: Nếu có di chúc, kiểm tra tính hợp pháp, đảm bảo di chúc được lập đúng hình thức, ý chí tự nguyện, và không vi phạm pháp luật.

Thương lượng, hòa giải trong gia đình: Đây là bước quan trọng để giảm mâu thuẫn, tránh kiện tụng kéo dài và đảm bảo quyền lợi của tất cả các bên. Các bên nên thảo luận, phân chia di sản một cách hợp lý, dựa trên di chúc và quyền lợi hợp pháp của người thừa kế.

Khởi kiện tại Tòa án: Nếu không đạt thỏa thuận, con dâu, con rể hoặc các đồng thừa kế khác có thể nộp đơn tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền để yêu cầu phân chia di sản theo pháp luật hoặc theo di chúc. Tòa án sẽ xem xét các bằng chứng về quyền thừa kế, đóng góp thực tế của con dâu, con rể và đưa ra quyết định bảo đảm công bằng.

Trong các vụ việc phức tạp, đặc biệt khi liên quan đến đất đai hoặc tài sản có giá trị lớn, việc nhờ luật sư hỗ trợ là cần thiết. Luật sư sẽ giúp chuẩn bị hồ sơ, đại diện làm việc với Tòa án, bảo vệ quyền lợi hợp pháp và đảm bảo thủ tục pháp lý được thực hiện đúng.

4. Vai trò của luật sư trong tranh chấp thừa kế giữa con dâu, con rể và gia đình

Luật sư giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong các tranh chấp thừa kế liên quan đến con dâu, con rể – nhóm người không thuộc hàng thừa kế theo pháp luật và chỉ được hưởng di sản trong các trường hợp ngoại lệ. Luật sư sẽ giúp phân tích rõ quyền – nghĩa vụ của từng bên, đối chiếu với quy định của Bộ luật Dân sự để xác định liệu con dâu, con rể có căn cứ thừa kế hay không, tránh hiểu sai hoặc áp dụng sai luật. Bên cạnh đó, luật sư thẩm định tính hợp pháp của di chúc, đánh giá đóng góp thực tế của con dâu, con rể vào tài sản để làm cơ sở yêu cầu Tòa án công nhận phần quyền lợi hợp lý.

Trong quá trình xử lý tranh chấp, luật sư còn hỗ trợ thu thập chứng cứ, soạn thảo văn bản pháp lý, đại diện thương lượng nhằm hạn chế mâu thuẫn gia đình và giảm thiểu nguy cơ kiện tụng kéo dài. Nếu vụ việc phải đưa ra Tòa, luật sư sẽ xây dựng chiến lược bảo vệ, trình bày lập luận chặt chẽ và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của thân chủ qua từng giai đoạn tố tụng. Sự tham gia của luật sư giúp giải quyết vụ việc nhanh hơn, đúng luật và đảm bảo quyền lợi cho con dâu, con rể hoặc các bên liên quan trong tranh chấp thừa kế.

Cam kết chất lượng dịch vụ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể như sau:

- Đảm bảo thực hiện công việc theo đúng tiến độ đã thỏa thuận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.

- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.

- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.

Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.

Trân trọng!
(Người viết: Trần Ngọc Mạnh – Ngày viết: 13/11/2025)

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, phường Yên Hòa, Thành phố Hà Nội.

Điện thoại: 0989.386.729

Email: hotmail@htcvn.vn

Website:https://htcvn.vn; https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn

Các bài viết liên quan:

- Tranh tụng thu hồi nợ trong lĩnh vực bất động sản và những lưu ý đặc thù