Những điểm doanh nghiệp cần lưu ý khi kí kết hợp đồng mua bán hàng hóa để tránh rủi ro.

1. Hình thức và ngôn ngữ của hợp đồng mua bán hàng hóa – Những điểm doanh nghiệp cần lưu ý

Khi soạn thảo và ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa, doanh nghiệp phải đặc biệt chú ý đến hình thức và ngôn ngữ của hợp đồng để đảm bảo giá trị pháp lý. Nếu không tuân thủ đúng quy định, hợp đồng có thể bị tuyên vô hiệu, gây thiệt hại lớn cho các bên.

Về hình thức hợp đồng:
Theo Điều 24 Luật Thương mại 2005, hợp đồng mua bán hàng hóa có thể được xác lập bằng lời nói, văn bản hoặc hành vi cụ thể. Tuy nhiên, với những giao dịch mà pháp luật yêu cầu bắt buộc phải lập thành văn bản (như hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, hợp đồng mua bán điện có thời hạn, hay mua bán nhà, công trình xây dựng…), doanh nghiệp cần tuân thủ đúng quy định này. Trong thực tiễn, để đảm bảo an toàn pháp lý, các bên nên lập hợp đồng bằng văn bản trong mọi trường hợp, đặc biệt là với giao dịch có giá trị lớn. Việc có hợp đồng bằng văn bản giúp dễ dàng chứng minh quyền, nghĩa vụ khi phát sinh tranh chấp và đảm bảo hiệu lực giao dịch.

Về ngôn ngữ và cách diễn đạt:
Doanh nghiệp cần sử dụng ngôn từ rõ ràng, chính xác và dễ hiểu, tránh dùng các khái niệm mơ hồ, đa nghĩa. Mỗi điều khoản chỉ nên được hiểu theo một nghĩa duy nhất để tránh tình trạng đối tác diễn giải khác đi nhằm trốn tránh nghĩa vụ. Từ ngữ cần được chọn lọc kỹ, phản ánh đúng bản chất giao dịch, đối tượng hàng hóa, giá trị, phương thức thanh toán…

Ví dụ: nếu trong hợp đồng quốc tế chỉ ghi “thanh toán bằng đô la”, điều này có thể gây nhầm lẫn giữa USD (Mỹ), CAD (Canada) hay AUD (Úc). Tương tự, nếu ghi “200m thảm màu xanh” mà không nêu rõ là xanh lam hay xanh lục, khi thực hiện giao dịch có thể phát sinh tranh chấp về chất lượng hàng hóa.

2. Thẩm quyền ký kết hợp đồng – Yếu tố quyết định hiệu lực giao dịch

Thẩm quyền ký kết là một trong những điều kiện tiên quyết bảo đảm hợp đồng có hiệu lực pháp lý. Doanh nghiệp cần xác định rõ người ký kết hợp đồng có đủ năng lực pháp luật và năng lực hành vi hay không.

Theo Luật Thương mại 2005, chủ thể của hợp đồng mua bán hàng hóa bao gồm thương nhân (tổ chức kinh tế được thành lập hợp pháp hoặc cá nhân có đăng ký kinh doanh độc lập). Ngoài ra, các cá nhân, tổ chức không phải thương nhân vẫn có thể tham gia nếu họ lựa chọn áp dụng Luật Thương mại.

Đối với cá nhân, người ký hợp đồng phải là người có đầy đủ năng lực hành vi dân sự. Nếu người đó bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi, việc ký kết phải do người đại diện hợp pháp hoặc người giám hộ thực hiện.
Đối với tổ chức hoặc doanh nghiệp, cần xác định rõ người đại diện theo pháp luật hoặc người được ủy quyền hợp lệ là người ký kết. Khi ký hợp đồng, nên yêu cầu cung cấp giấy tờ chứng minh tư cách đại diện (như quyết định bổ nhiệm, giấy ủy quyền, đăng ký doanh nghiệp...).

Việc xác định đúng thẩm quyền ký kết giúp tránh trường hợp hợp đồng bị vô hiệu vì người ký không có quyền đại diện, một lỗi phổ biến trong thực tế gây nhiều thiệt hại cho doanh nghiệp.

3. Nội dung hợp đồng mua bán hàng hóa

Một hợp đồng mua bán hàng hóa được xem là chặt chẽ khi nội dung của nó logic, rõ ràng và bao quát đầy đủ các vấn đề pháp lý và thương mại. Nhìn chung, nội dung hợp đồng nên được chia thành hai nhóm chính:

- Nhóm điều khoản pháp lý: quy định về đối tượng hàng hóa, chất lượng, quyền và nghĩa vụ, phạt vi phạm – bồi thường thiệt hại, giải quyết tranh chấp.

- Nhóm điều khoản thương mại: quy định về giá, phương thức thanh toán, khối lượng, thời gian – địa điểm giao hàng…

Về đối tượng hàng hóa, theo khoản 2 Điều 3 Luật Thương mại 2005, hàng hóa bao gồm mọi loại động sản, kể cả động sản hình thành trong tương lai và những vật gắn liền với đất đai. Tuy nhiên, hàng hóa trong hợp đồng thương mại không bao gồm tài sản vô hình như cổ phiếu, trái phiếu, giấy tờ có giá.

Về chất lượng hàng hóa, cần quy định rõ tiêu chuẩn kỹ thuật hoặc quy chuẩn quốc gia (TCVN) áp dụng để đảm bảo tính minh bạch. Doanh nghiệp có thể yêu cầu đối tác cung cấp hồ sơ, chứng nhận chất lượng để làm căn cứ xác minh.

Về phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại, doanh nghiệp cần lưu ý quy định tại Điều 301 Luật Thương mại 2005, mức phạt tối đa không vượt quá 8% giá trị phần nghĩa vụ bị vi phạm. Nếu các bên thỏa thuận mức phạt cao hơn, phần vượt quá sẽ bị coi là vô hiệu.

Về giải quyết tranh chấp, nên quy định rõ phương thức xử lý: thương lượng, hòa giải, trọng tài hoặc tòa án. Đối với hợp đồng giữa các thương nhân, các bên có thể lựa chọn giải quyết tại Trọng tài thương mại Việt Nam hoặc quốc tế tùy theo thỏa thuận.

Về điều khoản thương mại, doanh nghiệp cần làm rõ cách xác định giá cả, khối lượng, đơn vị tính và phương thức thanh toán – giao hàng. Với hàng hóa có biến động giá, nên ghi rõ cơ chế điều chỉnh giá theo thị trường thay vì cố định. Khi thanh toán qua ngân hàng, phải ghi đầy đủ thông tin tài khoản và đơn vị trung gian để tránh sai sót.

Cam kết chất lượng dịch vụ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể như sau:

- Đảm bảo thực hiện công việc theo đúng tiến độ đã thỏa thuận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.

- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.

- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.

Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.

Trân trọng!

(Người viết: Nguyễn Lan Hương; Ngày viết: 07/10/2025)

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, phường Yên Hòa, Thành phố Hà Nội.

Điện thoại: 0989.386.729

Email: hotmail@htcvn.vn

Website: https://htcvn.vn; https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn

Các bài viết liên quan: