Pháp luật phòng chống rửa tiền tại Việt Nam: Quy định, chế tài và nghĩa vụ doanh nghiệp

1. Rửa tiền là gì?

Rửa tiền là quá trình đưa tài sản có nguồn gốc bất hợp pháp (từ hành vi phạm tội như buôn lậu, tham nhũng, buôn bán ma túy, lừa đảo…) vào hệ thống tài chính chính thống để che giấu, hợp pháp hóa, và sử dụng mà không bị nghi ngờ.

Quá trình này thường được thực hiện qua ba giai đoạn:

Giai đoạn 1 – Cài đặt: Đưa tiền “bẩn” vào hệ thống tài chính qua gửi tiền mặt, đầu tư hoặc mua hàng hóa giá trị cao.

Giai đoạn 2 – Phân tán: Thực hiện hàng loạt giao dịch phức tạp để che giấu nguồn gốc bất hợp pháp, như chuyển tiền qua nhiều tài khoản, mua bán chứng khoán, tiền ảo...

Giai đoạn 3 – Hợp pháp hóa: Tiền đã được “rửa sạch” được đưa vào tiêu dùng, đầu tư, góp vốn, mua tài sản hợp pháp mà không gây nghi ngờ.

2. Hậu quả của hành vi rửa tiền

Rửa tiền không chỉ ảnh hưởng đến sự minh bạch và an toàn của hệ thống tài chính – ngân hàng mà còn:

Gây mất ổn định kinh tế vĩ mô, phá vỡ trật tự thị trường;

Làm uy tín doanh nghiệp suy giảm khi liên quan đến các giao dịch đáng ngờ;

Gia tăng tội phạm có tổ chức, khủng bố, buôn lậu và tham nhũng;

Làm cản trở các hoạt động đầu tư hợp pháp, đặc biệt là đầu tư nước ngoài;

Làm suy yếu niềm tin của người dân và nhà đầu tư vào hệ thống tài chính quốc gia.

3. Các hành vi bị coi là rửa tiền

Một số hành vi phổ biến có thể bị coi là rửa tiền bao gồm:

Tham gia hoặc hỗ trợ việc chuyển đổi, chuyển nhượng, mua bán tài sản có nguồn gốc từ hành vi phạm tội;

Che giấu thông tin về nguồn gốc, chủ sở hữu, bản chất thật sự của tài sản;

Thực hiện giao dịch với mục đích hợp pháp hóa tài sản phạm pháp;

Không khai báo hoặc khai báo không trung thực đối với các giao dịch lớn, đáng ngờ;

Không báo cáo khi thực hiện nghĩa vụ phòng, chống rửa tiền theo yêu cầu pháp luật.

4. Doanh nghiệp, cá nhân cần làm gì để phòng chống rửa tiền?

Trong bối cảnh pháp luật Việt Nam ngày càng siết chặt và yêu cầu minh bạch tài chính ngày càng cao, doanh nghiệp và cá nhân cần:

a. Thiết lập quy trình nội bộ kiểm soát rủi ro rửa tiền

Đánh giá khách hàng, đối tác theo mức độ rủi ro;

Áp dụng chính sách nhận biết khách hàng (KYC – Know Your Customer);

Lưu trữ hồ sơ và theo dõi giao dịch bất thường.

b. Tuân thủ nghĩa vụ báo cáo

Báo cáo giao dịch có dấu hiệu bất thường, giao dịch lớn vượt mức quy định;

Chủ động phối hợp với cơ quan chức năng khi được yêu cầu.

c. Đào tạo và cập nhật kiến thức pháp lý

Tổ chức các khóa tập huấn nội bộ cho nhân viên;

Cập nhật kịp thời các quy định mới về phòng, chống rửa tiền;

Tham khảo ý kiến luật sư hoặc chuyên gia pháp lý trong các giao dịch có yếu tố rủi ro.

d. Kiểm soát công nghệ và giao dịch điện tử

Đối với lĩnh vực công nghệ, tài chính số, tiền mã hóa... cần áp dụng công cụ giám sát giao dịch, xác thực người dùng để ngăn ngừa hành vi rửa tiền ẩn danh.

5. Vai trò của luật sư trong phòng, chống rửa tiền

Luật sư không chỉ hỗ trợ trong việc tuân thủ pháp luật, mà còn là người đồng hành giúp doanh nghiệp và cá nhân:

Xây dựng hệ thống kiểm soát rủi ro pháp lý;

Soạn thảo và rà soát hợp đồng, văn bản giao dịch;

Đưa ra cảnh báo kịp thời về các dấu hiệu rửa tiền tiềm ẩn;

Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp trong các vụ việc bị điều tra, truy cứu trách nhiệm.

_____________________________

Cam kết chất lượng dịch vụ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể như sau:

- Đảm bảo thực hiện công việc theo đúng tiến độ đã thỏa thuận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.

- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.

- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.

Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.

Trân trọng!

(Người viết: Nguyễn Thị Hà Vi; Ngày viết:21/05/2025)

________________________________

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội.

Điện thoại: 0989.386.729

Email: hotmail@htcvn.vn

Website: https://htcvn.vn; https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn