Trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc bảo vệ quyền lợi lao động nước ngoài

1. Trách nhiệm cụ thể của doanh nghiệp theo pháp luật

Doanh nghiệp sử dụng lao động nước ngoài tại Việt Nam phải thực hiện nhiều trách nhiệm để bảo vệ quyền lợi của họ, dựa trên Bộ luật Lao động 2019 và Nghị định 70/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 152/2020/NĐ-CP. Dưới đây là các trách nhiệm chính mà doanh nghiệp cần chú trọng:

Xác định vị trí công việc phù hợp:

Doanh nghiệp cần làm rõ vai trò mà lao động nước ngoài đảm nhận, thường là nhà quản lý, giám đốc điều hành, chuyên gia, hoặc lao động kỹ thuật, mỗi vị trí có tiêu chí riêng về trình độ và kinh nghiệm. Đối với các ngành đặc thù như y tế, luật, hàng không, hoặc thể thao, lao động cần cung cấp chứng chỉ nghề nghiệp phù hợp để chứng minh năng lực. Việc xác định đúng vị trí không chỉ giúp doanh nghiệp sử dụng lao động hiệu quả mà còn bảo vệ quyền lợi của họ bằng cách đảm bảo họ được làm việc hợp pháp và phù hợp với khả năng.

Nộp đơn xin cấp phép lao động đúng cơ quan:

Doanh nghiệp phải hỗ trợ lao động nước ngoài xin giấy phép lao động hoặc xác nhận miễn giấy phép từ cơ quan có thẩm quyền, bao gồm Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh, Ban Quản lý các khu công nghiệp/khu kinh tế, hoặc Cục Việc làm thuộc Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, tùy vào địa điểm trụ sở và cơ quan cấp phép thành lập. Ví dụ, doanh nghiệp trong khu công nghiệp nộp hồ sơ tại Ban Quản lý khu công nghiệp, trong khi các tổ chức do Bộ quản lý nộp tại Cục Việc làm. Việc chọn đúng cơ quan giúp lao động nước ngoài có giấy phép hợp lệ, bảo vệ quyền làm việc hợp pháp của họ tại Việt Nam.

Quản lý thời hạn cư trú và làm việc:

Doanh nghiệp cần theo dõi thời hạn cư trú và làm việc của lao động nước ngoài, thường gắn với visa hoặc thẻ tạm trú, tối đa không vượt 2 năm theo giấy phép lao động. Khi hết hạn, doanh nghiệp hỗ trợ gia hạn giấy phép hoặc hoàn tất thủ tục hồi hương, hoặc phối hợp với công ty mới nếu lao động chuyển công tác. Quản lý hiệu quả thời hạn này đảm bảo lao động nước ngoài duy trì tình trạng hợp pháp, tránh nguy cơ bị trục xuất hoặc mất quyền lợi khi giấy phép hết hiệu lực.

Tuân thủ luật pháp và báo cáo định kỳ:

Doanh nghiệp có trách nhiệm hướng dẫn lao động nước ngoài tuân thủ pháp luật Việt Nam về lao động, xuất nhập cảnh, và cư trú, đồng thời gửi báo cáo định kỳ về tình hình sử dụng lao động nước ngoài cho cơ quan quản lý theo quy định. Điều này giúp lao động tránh vi phạm dẫn đến phạt tiền hay trục xuất, đồng thời tạo môi trường làm việc minh bạch, bảo vệ quyền lợi của họ trước các rủi ro pháp lý.

Tạo điều kiện làm việc và đảm bảo quyền lợi:

Doanh nghiệp phải cung cấp môi trường làm việc an toàn, trả lương không thấp hơn mức tối thiểu vùng, đóng bảo hiểm xã hội, y tế, thất nghiệp (nếu không miễn theo hiệp định quốc tế), và hỗ trợ quyền lợi như nghỉ phép, chi phí đi lại khi chấm dứt hợp đồng. Họ cũng cần hỗ trợ lao động trong các vấn đề như tai nạn lao động, sức khỏe, hoặc tranh chấp, đảm bảo quyền lợi của lao động nước ngoài được duy trì đầy đủ trong suốt thời gian làm việc.

2. Thực trạng sử dụng lao động nước ngoài của doanh nghiệp Việt Nam

Các doanh nghiệp Việt Nam ngày càng tận dụng nguồn lao động nước ngoài để nâng cao năng lực cạnh tranh, đặc biệt trong các ngành đòi hỏi trình độ chuyên môn cao như công nghệ thông tin, xây dựng, y tế và giáo dục. Theo báo cáo của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, tính đến cuối năm 2022, Việt Nam có khoảng 142.000 lao động nước ngoài làm việc dưới dạng hợp đồng, chủ yếu tập trung tại các khu công nghiệp và đô thị lớn như TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, và các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương (Nguồn: MOLISA, Báo cáo tổng kết 2022). Đến năm 2023, số lượng này được ước tính tăng lên gần 150.000 người, theo số liệu từ Cục Việc làm, phản ánh nhu cầu ngày càng gia tăng trong bối cảnh hội nhập kinh tế khu vực và toàn cầu.

Phần lớn lao động nước ngoài tại Việt Nam đến từ các nước như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc và một số quốc gia châu Âu, với các vị trí phổ biến bao gồm chuyên gia kỹ thuật, quản lý, và giáo viên. Theo thống kê từ Tổng cục Thống kê Việt Nam (GSO), trong năm 2022, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo chiếm khoảng 40% lao động nước ngoài, trong khi giáo dục và dịch vụ chiếm lần lượt 25% và 20%. Tuy nhiên, thực tế cho thấy doanh nghiệp Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức trong quản lý lao động nước ngoài, từ thủ tục cấp phép phức tạp, yêu cầu báo cáo định kỳ, đến việc đảm bảo quyền lợi cơ bản như lương, bảo hiểm và điều kiện làm việc. Những vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến lao động nước ngoài mà còn đặt áp lực lớn lên doanh nghiệp trong việc tuân thủ pháp luật và duy trì uy tín.

Trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc bảo vệ quyền lợi lao động nước ngoài là yếu tố quan trọng để tận dụng hiệu quả nguồn nhân lực này, từ xác định vị trí công việc, xin cấp phép lao động, quản lý thời hạn, tuân thủ pháp luật, đến cung cấp điều kiện làm việc tốt. Việc thực hiện tốt các trách nhiệm này không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro pháp lý mà còn xây dựng môi trường lao động công bằng, minh bạch, nâng cao uy tín và khả năng thu hút nhân tài. Bạn cần hỗ trợ pháp lý để quản lý lao động nước ngoài hiệu quả? Hãy liên hệ để nhận tư vấn chuyên sâu và giải pháp thực tế từ đội ngũ chuyên gia.

__________________________________________________________________________________

Cam kết chất lượng dịch vụ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể như sau:

- Đảm bảo thực hiện công việc theo đúng tiến độ đã thỏa thuận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.

- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.

- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.

Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.

Trân trọng!

(Người viết: Lê Thị Ngọc Trâm; Ngày viết: 27/02/2025)

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội.

Điện thoại: 0989.386.729

Email: hotmail@htcvn.vn

Website: https://htcvn.vn; https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn

_______________________________________________________________________________