Các lỗi phổ biến khi giải quyết thu hồi đất: Lưu ý ngay để không mất quyền lợi

Các lỗi phổ biến khi giải quyết thu hồi đất: Lưu ý ngay để không mất quyền lợi

Thu hồi đất là một quá trình phức tạp, đòi hỏi cả người dân và các cơ quan chức năng phải tuân thủ chặt chẽ các quy định của pháp luật. Tuy nhiên, trong thực tế, không ít người dân gặp phải những sai lầm phổ biến khi xử lý các vấn đề liên quan đến thu hồi đất, dẫn đến việc mất đi những quyền lợi đáng lẽ họ được hưởng. Trong bài viết dưới đây Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam sẽ giúp bạn hiểu rõ và nắm bắt những lỗi thường gặp sẽ giúp người dân tự bảo vệ quyền lợi của mình, tránh rơi vào tình huống bất lợi.

I. Những trường hợp Nhà nước thu hồi đất

Căn cứ Khoản 35 Điều 3 Luật Đất đai 2024, nhà nước thu hồi đất là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định thu lại quyền sử dụng đất của người sử dụng đất hoặc thu lại đất của người đang sử dụng đất hoặc thu lại đất đang được Nhà nước giao quản lý. Trong đó, đất sẽ bị thu hồi trong những trường hợp quy định từ Điều 78 đến Điều 82 sau:

- Thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh.

- Thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

- Thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai.

- Thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người, không còn khả năng tiếp tục sử dụng.

II. Quyền lợi của người có đất bị thu hồi

2.1. Giá bồi thường đất khi Nhà nước thu hồi đất sẽ tăng

Theo Luật Đất đai 2024, khung giá đất sẽ bị bãi bỏ, thay vào đó định giá đất theo nguyên tắc thị trường.

Điều 159 Luật Đất đai 2024 quy định bảng giá đất được xây dựng theo khu vực, vị trí. Đối với khu vực có bản đồ địa chính số và cơ sở dữ liệu giá đất thì xây dựng bảng giá đất đến từng thửa đất trên cơ sở vùng giá trị, thửa đất chuẩn.

Khi bỏ khung giá đất, các địa phương sẽ tự quyết định bảng giá đất và điều chỉnh bảng giá đất mỗi năm một lần để phù hợp với giá đất thị trường thay. Giá đất sẽ tiệm cận với thị trường, kéo theo đó giá đền bù có thể sẽ tăng.

2.2. Đất nông nghiệp bị thu hồi có thể được bồi thường bằng nhà ở, đất ở

Theo Khoản 1 Điều 96 Luật Đất đai 2024, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp mà có đủ điều kiện được bồi thường theo quy định khi Nhà nước thu hồi đất được bồi thường bằng: Đất nông nghiệp hoặc; Tiền hoặc; Đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi; Nhà ở.

2.3. Chỉ được thu hồi đất khi đã bàn giao nhà ở tái định cư

Khoản 6 Điều 91 Luật Đất đai 2024 quy định: UBND cấp tỉnh, và cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư để bảo đảm chủ động trong việc bố trí tái định cư cho người có đất thu hồi. Việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất. Đây là quy định hoàn toàn mới của Luật Đất đai 2024

2.4. Hộ gia đình nhiều thế hệ bị thu hồi đất được hỗ trợ giao thêm đất

Theo Khoản 4 Điều 111 Luật Đất đai 2024, trong hộ gia đình có nhiều thế hệ hoặc có nhiều cặp vợ chồng cùng chung sống trên 1 thửa đất ở bị thu hồi nếu đủ điều kiện để tách thành từng hộ gia đình riêng theo quy định của pháp luật về cư trú hoặc có nhiều hộ gia đình có chung quyền sử dụng 1 thửa đất ở bị thu hồi mà diện tích đất ở được bồi thường không đủ để giao riêng cho từng hộ gia đình thì được xem xét hỗ trợ để giao đất ở có thu tiền sử dụng đất hoặc bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở cho các hộ gia đình còn thiếu.

2.5. Thêm nhiều khoản hỗ trợ cho người bị thu hồi đất

Điều 108 Luật Đất đai 2024 đã bổ sung thêm các khoản hỗ trợ khác cho người bị thu hồi đất như:

- Hỗ trợ di dời vật nuôi.

- Hỗ trợ để tháo dỡ, phá dỡ, di dời đối với tài sản gắn liền với đất là phần công trình xây dựng theo giấy phép xây dựng có thời hạn theo pháp luật về xây dựng mà đến thời điểm thu hồi đất giấy phép đã hết thời hạn.

III. Một số vi phạm phổ biến khi thu hồi đất

Thứ nhất, người có đất bị thu hồi không được thông báo trước theo quy định của pháp luật

Thứ hai, thu hồi đất không đúng đối tượng, không đúng với quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất chi tiết đã được xét duyệt: Trong thực tế thường xảy ra trường hợp thu hồi đất vượt quá quy hoạch sử dụng đất thực hiện dự án được phê duyệt. Để phát hiện vi phạm này cần nghiên cứu kỹ quy hoạch sử dụng đất của cấp có thẩm quyền như: Căn cứ lập quy hoạch, nội dung quy hoạch, thẩm định phê duyệt quy hoạch, báo cáo thực hiện quy hoạch và đặc biệt nghiên cứu kĩ bản đồ địa chính để xác định chênh lệch về diện tích đất thu hồi so với diện tích đất trong quy hoạch hoặc phát hiện việc diện tích bằng nhau nhưng sai vị trí quy hoạch được duyệt.

Thứ ba, sai lệch hồ sơ, vị trí đất thu hồi trên thực địa: Việc xác định đúng loại đất, vị trí đất bị thu hồi có ý nghĩa quan trọng, quyết định đến việc bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư. Để phát hiện vi phạm trong trường hợp này, cần chú ý:

Đất thu hồi có các loại giấy tờ của Nhà nước ta trong các thời kỳ hoặc giấy tờ của cơ quan có thẩm quyền thuộc chế độ cũ cấp mà người sử dụng đất không thuộc diện bị nhà nước truất quyền và họ đang sử dụng ổn định, không có tranh chấp; hoặc người nhận chuyển nhượng lại quyền sử dụng đất trên nhưng chưa làm thủ tục sang tên theo quy định của pháp luật, có các loại giấy tờ theo quy định pháp luật, thì phải nghiên cứu kỹ hồ sơ địa chính trong đó đặc biệt chú ý đến sổ địa chính, bản đồ địa chính, bản đồ giải thửa, nội dung giấy tờ của chế độ cũ... làm cơ sở cho việc bồi thường đúng diện tích, vị trí, loại đất. Trường hợp không có giấy tờ và không có tên trong sổ địa chính thì phải xem xét đến nguồn gốc, quá trình sử dụng đất, việc thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước; xem xét việc người sử dụng đất bị thu hồi có vi phạm pháp luật về đất đai hay không.

Cam kết chất lượng dịch vụ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể thư sau:

- Đảm bảo thực hiện công việc theo đúng tiến độ đã thỏa thuận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.

- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.

- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.

Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.

Trân trọng!

(Người viết: Hoàng Thanh Tùng; Ngày viết: 25/09/2024)

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội.

Điện thoại: 0989.386.729;

Email: [email protected]

Website: https://htcvn.vn; https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn

________________________________________________________________________