Đòi nợ sau phá sản: Tranh tụng để đòi lại phần nào tài sản

1. Phá sản doanh nghiệp là gì? Chủ nợ nằm ở đâu trong quy trình. Đòi nợ sau phá sản có khả thi không?

Phá sản là trạng thái pháp lý khi một doanh nghiệp hoặc cá nhân không còn khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn. Theo Khoản 2, Điều 4, Luật Phá sản 2014, sau khi Tòa án ra quyết định mở thủ tục phá sản, toàn bộ tài sản của người nộp đơn phá sản sẽ được xem xét để thanh lý và phân chia cho các chủ nợ theo thứ tự ưu tiên.

Chủ nợ có thể là cá nhân, tổ chức, nhà cung cấp, ngân hàng... đã cho vay hoặc cung cấp dịch vụ mà chưa được thanh toán. Theo Điều 19 Luật Phá sản 2014 – Chủ nợ có quyền: Gửi đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản; Tham gia Hội nghị chủ nợ; Đề xuất phương án phục hồi hoạt động kinh doanh; Khiếu nại các quyết định, hành vi tố tụng trái pháp luật; Được phân chia tài sản theo quy định.

Nhiều người nghĩ rằng khi con nợ phá sản thì coi như “mất trắng”. Thực tế không hẳn như vậy. Sau khi phá sản, tài sản của người mất khả năng thanh toán sẽ được thanh lý theo quy định. Chủ nợ có thể nhận được một phần hoặc toàn bộ số tiền nợ, tùy thuộc vào giá trị tài sản còn lại và thứ tự ưu tiên thanh toán.

2. Tranh tụng – Công cụ hợp pháp để bảo vệ quyền lợi chủ nợ

Vai trò của Tòa án: Tòa án là cơ quan có thẩm quyền giải quyết phá sản. Khi tham gia vào vụ việc, chủ nợ cần nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản nếu chưa có, hoặc đăng ký với tòa án để tham gia quá trình phân chia tài sản.

Chủ nợ có thể tham gia hội nghị chủ nợ do tòa án triệu tập; Bầu ra quản tài viên; Đề xuất phương án thanh lý tài sản; Xem xét báo cáo tài chính, báo cáo kiểm toán và tài sản còn lại.

Khi phát hiện các dấu hiệu bất thường trong quá trình giải quyết phá sản như: tẩu tán tài sản, làm giả hồ sơ, kê khai thiếu tài sản, hoặc chuyển nhượng tài sản bất hợp pháp trước khi nộp đơn, các chủ nợ cần nhanh chóng hành động để bảo vệ quyền lợi của mình. Những hành vi này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn gây thất thoát nghiêm trọng phần tài sản đáng lẽ phải được phân chia. Trong trường hợp này, chủ nợ có quyền khởi kiện dân sự tại tòa án có thẩm quyền để yêu cầu tuyên bố các giao dịch đó là vô hiệu, từ đó thu hồi tài sản bị tẩu tán. Đặc biệt, nếu có căn cứ cho thấy hành vi có dấu hiệu phạm tội hình sự (như lừa đảo, che giấu tài sản), chủ nợ có thể yêu cầu cơ quan có thẩm quyền khởi tố hình sự để xử lý người vi phạm theo quy định của pháp luật, đồng thời đòi lại phần tài sản bị thất thoát trái phép.

3. Trình tự xử lý tài sản và thứ tự thanh toán sau phá sản

Khi Tòa án ra quyết định tuyên bố phá sản, toàn bộ tài sản của doanh nghiệp hoặc cá nhân sẽ được thanh lý và phân chia theo trình tự, được quy định tại Điều 54 Luật Phá sản 2014. Thứ tự thanh toán được thực hiện như sau:

- Đầu tiên, chi phí phá sản (quy định tại Điều 23 Luật Phá sản 2014): án phí, chi phí quản tài viên, thẩm định, giám định…;

- Thứ hai, các khoản nợ lương, trợ cấp thôi việc, BHXH cho người lao động;

- Thứ ba, các khoản nợ có bảo đảm (cầm cố, thế chấp);

- Cuối cùng, nợ không có bảo đảm.

Chủ nợ không có bảo đảm sẽ được thanh toán sau cùng, theo tỷ lệ phần trăm tương ứng với số tiền còn lại sau khi thanh lý tài sản.

4. Giải quyết các hành vi gian lận, tẩu tán tài sản trước phá sản

Trong thực tế, không ít trường hợp con nợ cố tình tẩu tán và chuyển nhượng tài sản trước khi bị yêu cầu mở thủ tục phá sản, gây tổn hại nghiêm trọng đến quyền lợi của các chủ nợ. Tuy nhiên, pháp luật phá sản đã có quy định chặt chẽ để xử lý hành vi này: căn cứ Điều 60 Luật Phá sản 2014, các giao dịch được thực hiện nhằm mục đích trốn tránh nghĩa vụ như chuyển nhượng tài sản với giá dưới thị trường, tặng cho tài sản trong vòng sáu tháng trước khi mở thủ tục, hoặc thanh toán cho một chủ nợ sớm hơn bình thường để trốn phân chia công bằng, đều có thể bị Tòa án tuyên bố vô hiệu. Khi hợp đồng bị vô hiệu, các chủ nợ có thể yêu cầu Quản tài viên hoặc Doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản tiến hành các biện pháp cần thiết để thu hồi tài sản về lại khối tài sản phá sản, từ đó đảm bảo tài sản đó sẽ được phân chia công bằng cho tất cả các chủ nợ theo thứ tự ưu tiên quy định.

Trường hợp phát hiện các dấu hiệu hình sự hóa hành vi của con nợ trong quá trình giải quyết phá sản—ví dụ như lừa đảo chiếm đoạt tài sản hoặc lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản—chủ nợ có thể đồng thời sử dụng cả biện pháp hình sự và dân sự để bảo vệ quyền lợi của mình. Theo đó, chủ nợ có quyền tố cáo hành vi phạm tội này lên cơ quan có thẩm quyền theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015, yêu cầu điều tra, khởi tố và xử lý hình sự đối với người vi phạm. Song song với đó, chủ nợ vẫn có thể khởi kiện dân sự tại Tòa án có thẩm quyền để yêu cầu con nợ bồi thường thiệt hại đã xảy ra, nhằm đòi lại phần tài sản bị thất thoát do hành vi trái pháp luật gây ra. Sự kết hợp này giúp chủ nợ không chỉ xử lý trách nhiệm hình sự của con nợ mà còn đảm bảo thu hồi được tài sản, tối đa hóa quyền lợi bị ảnh hưởng.

5. Kinh nghiệm đòi nợ sau phá sản

Để bảo vệ quyền lợi và tối đa hóa khả năng thu hồi nợ trong quá trình phá sản, chủ nợ nên thực hiện các bước hành động cụ thể sau:

- Lưu giữ hồ sơ công nợ đầy đủ: Thu thập và giữ lại mọi chứng từ, bao gồm hợp đồng, hóa đơn, biên bản đối chiếu công nợ, và các chứng từ thanh toán liên quan, để làm bằng chứng pháp lý vững chắc cho khoản nợ.

- Tham gia tích cực vào tố tụng: Chủ động nộp đơn yêu cầu, tham dự các buổi làm việc của Quản tài viên và đặc biệt là Hội nghị chủ nợ, đồng thời kịp thời cung cấp thông tin và bằng chứng theo yêu cầu.

- Thuê luật sư đại diện: Cân nhắc sử dụng dịch vụ pháp lý chuyên nghiệp để được tư vấn chiến lược, bảo vệ quyền lợi một cách hiệu quả, đặc biệt trong các trường hợp có tranh chấp hoặc nghi ngờ có yếu tố gian lận.

- Yêu cầu xác minh tài sản: Chủ động đề nghị Tòa án hoặc Quản tài viên tiến hành xác minh, truy tìm và thu hồi các tài sản bị con nợ cố tình che giấu hoặc chuyển nhượng bất hợp pháp trước khi mở thủ tục phá sản.

Đòi nợ sau phá sản không phải là việc “vô vọng”. Nếu chủ nợ hiểu rõ quyền của mình và biết cách tham gia vào quy trình pháp lý – đặc biệt thông qua tranh tụng, họ hoàn toàn có thể đòi lại phần nào tài sản. Sự chủ động, kiến thức pháp luật và sự hỗ trợ từ luật sư là những yếu tố then chốt để bảo vệ quyền lợi trong những vụ việc phức tạp như phá sản. Bạn đang quan tâm đến vấn đề đòi nợ sau phá sản, liên hệ ngay đến Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam để được tư vấn.

Cam kết chất lượng dịch vụ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể như sau:

- Đảm bảo thực hiện công việc theo đúng tiến độ đã thỏa thuận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.

- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.

- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.

Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.

Trân trọng!

(Người viết: Nguyễn Thị Khánh Linh; Ngày viết: 13/10/2025)

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, phường Yên Hòa, Thành phố Hà Nội.

Điện thoại: 0989.386.729

Email: hotmail@htcvn.vn

Website: https://htcvn.vn; https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn

Các bài viết liên quan: