Cha mẹ chia đất bằng lời nói thì có được công nhận quyền sử dụng đất không?

1. Bản chất pháp lý của việc “cha mẹ chia đất bằng lời nói”

Mặc dù việc cha mẹ dành cho con một phần đất là điều hoàn toàn phù hợp với truyền thống gia đình, nhưng dưới góc độ pháp luật, quyền sử dụng đất là tài sản đặc biệt, chỉ được chuyển dịch khi đáp ứng đúng hình thức mà pháp luật quy định. Theo quy định của pháp luật dân sự và đất đai, mọi giao dịch tặng cho quyền sử dụng đất phải được lập thành hợp đồng và hợp đồng đó phải được công chứng hoặc chứng thực. Đây là điều kiện bắt buộc nhằm đảm bảo tính an toàn, phòng ngừa tranh chấp và xác lập quyền sở hữu một cách minh bạch.

Vì vậy, việc cha mẹ nói miệng rằng “mảnh đất này cho con” không tạo nên bất kỳ giá trị pháp lý nào. Dù việc tặng cho là thật, có nhiều người chứng kiến hoặc người con đã sử dụng đất trong thời gian dài, thì lời nói vẫn không làm phát sinh quyền sử dụng đất cho người con. Chủ sử dụng đất hợp pháp vẫn là người đứng tên trên Giấy chứng nhận, và Nhà nước chỉ công nhận quyền của người con khi việc tặng cho được lập thành văn bản và hoàn tất thủ tục pháp lý theo quy định.

2. Hệ quả và rủi ro khi chỉ tặng cho đất bằng lời nó

Việc tặng cho đất bằng miệng thường được các gia đình lựa chọn vì nhanh chóng, thuận tiện và mang tính tình cảm. Tuy nhiên, chính sự đơn giản đó lại khiến việc tặng cho dễ rơi vào bế tắc khi có nhu cầu sử dụng đất hoặc khi mối quan hệ gia đình không còn hài hòa.

Trong thực tế, người con dù đang sử dụng đất ổn định nhưng vẫn không thể sang tên sổ đỏ vì không có hợp đồng tặng cho hợp lệ. Các cơ quan nhà nước không có cơ sở để thực hiện thủ tục đăng ký biến động bởi lời nói hoặc bản ghi âm đều không đủ điều kiện để chứng minh ý chí tặng cho theo luật định. Điều này đồng nghĩa với việc người con không có quyền định đoạt trên mảnh đất, không thể chuyển nhượng, tặng cho người khác hoặc sử dụng làm tài sản đảm bảo vay vốn.

Rủi ro lớn hơn xuất hiện khi cha mẹ thay đổi ý định hoặc khi các anh chị em trong gia đình có tranh chấp. Do việc tặng cho không được ghi nhận hợp pháp, cha mẹ hoàn toàn có quyền lấy lại đất hoặc phân chia lại theo cách khác mà không vi phạm quy định. Khi cha mẹ qua đời, mảnh đất từng được “hứa cho” sẽ trở thành di sản và được chia theo pháp luật hoặc theo di chúc, khiến người con vốn được tặng miệng rơi vào thế bất lợi. Nhiều trường hợp tòa án cũng không thể công nhận ý chí tặng cho chỉ dựa trên lời khai hoặc nhân chứng, dẫn đến việc người con mất quyền đối với mảnh đất mà mình nghĩ rằng “đã được cho”.

3. Cách thức để việc tặng cho đất giữa cha mẹ và con được công nhận hợp pháp

Để việc cha mẹ tặng cho đất được Nhà nước công nhận và bảo đảm quyền sử dụng đất cho người con, giao dịch cần được thực hiện đúng và đủ ba bước theo trình tự pháp luật.

Trước hết, hai bên phải lập hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất, trong đó thể hiện rõ thông tin về chủ thể, thửa đất và ý chí chuyển giao quyền sử dụng đất. Hợp đồng này phải được lập thành văn bản, bởi đây là hình thức bắt buộc đối với các giao dịch liên quan đến đất đai. Sau khi soạn thảo, hợp đồng phải được công chứng hoặc chứng thực tại tổ chức có thẩm quyền. Sự xác nhận này không chỉ là thủ tục hình thức mà còn là cơ sở để đảm bảo rằng giao dịch là tự nguyện, minh bạch và có hiệu lực pháp lý.

Khi hợp đồng đã được công chứng hoặc chứng thực, người con tiến hành thủ tục đăng ký sang tên tại cơ quan đăng ký đất đai. Sau khi hoàn tất bước này, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sẽ được cấp mang tên người con và quyền sử dụng đất chính thức phát sinh. Một điểm thuận lợi là pháp luật hiện hành miễn thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ đối với việc tặng cho đất giữa cha mẹ và con, giúp quá trình sang tên không phát sinh chi phí đáng kể.

4. Vai trò của luật sư khi xử lý việc tặng cho đất hoặc tranh chấp “cho đất bằng miệng”

Luật sư đóng vai trò rất quan trọng trong cả hai giai đoạn: trước khi tặng cho và khi tranh chấp phát sinh. Ở giai đoạn phòng ngừa, luật sư sẽ kiểm tra tình trạng pháp lý của thửa đất, đánh giá điều kiện tặng cho, đồng thời tư vấn hình thức và nội dung hợp đồng phù hợp để giao dịch không bị vô hiệu. Luật sư cũng hỗ trợ soạn thảo hợp đồng tặng cho chặt chẽ, hướng dẫn công chứng và thực hiện thủ tục sang tên nhằm bảo đảm quyền lợi của người được tặng cho.

Trong trường hợp tranh chấp xuất hiện, đặc biệt là tranh chấp liên quan đến việc “cho đất bằng lời nói”, luật sư có thể giúp phân tích quy định pháp luật, đánh giá khả năng bảo vệ quyền lợi và hướng dẫn thu thập các chứng cứ cần thiết. Việc đại diện khách hàng làm việc với cơ quan nhà nước hoặc tham gia tố tụng giúp đảm bảo rằng quyền và lợi ích hợp pháp của các bên được xem xét đúng và đầy đủ, hạn chế tối đa thiệt hại và tranh chấp kéo dài.

Cam kết chất lượng dịch vụ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể như sau:

- Đảm bảo thực hiện công việc theo đúng tiến độ đã thỏa thuận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.

- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.

- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.

Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.

Trân trọng!
(Người viết: Trần Ngọc Mạnh – Ngày viết: 13/11/2025)

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, phường Yên Hòa, Thành phố Hà Nội.

Điện thoại: 0989.386.729

Email: hotmail@htcvn.vn

Website:https://htcvn.vn; https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn

Bài viết liên quan:

- Tư vấn thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất