English 
Thủ tục tranh tụng trong vụ án tranh chấp kinh doanh thương mại
Trong hoạt động kinh doanh, thương mại, các tranh chấp phát sinh giữa các chủ thể là điều không thể tránh khỏi. Để giải quyết các tranh chấp này, pháp luật quy định về thủ tục tố tụng dân sự, trong đó có thủ tục tranh tụng. Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam sẽ làm rõ vấn đề này tại bài viết dưới đây.
1. Khái niệm
Tranh tụng là một trong những nguyên tắc cơ bản của tố tụng dân sự, trong đó các đương sự có quyền và nghĩa vụ tham gia vào quá trình tố tụng để trình bày, chứng minh, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Trong vụ án tranh chấp kinh doanh thương mại, thủ tục tranh tụng được quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 và các văn bản hướng dẫn thi hành.
2. Các trường hợp phát sinh tranh chấp kinh doanh thương mại
Tranh chấp kinh doanh thương mại phát sinh trong hoạt động kinh doanh, thương mại giữa các cá nhân, tổ chức có đăng ký kinh doanh với nhau hoặc giữa các cá nhân, tổ chức có đăng ký kinh doanh với các cơ quan nhà nước, tổ chức phi thương mại.
Một số trường hợp phát sinh tranh chấp kinh doanh thương mại thường gặp như sau:
- Tranh chấp về hợp đồng kinh doanh thương mại, bao gồm: tranh chấp về hợp đồng mua bán hàng hóa, hợp đồng cung ứng dịch vụ, hợp đồng vận tải, hợp đồng bảo hiểm,...
- Tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ, bao gồm: tranh chấp về quyền tác giả, quyền liên quan đến quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp,...
- Tranh chấp về hợp đồng lao động, bao gồm: tranh chấp về tiền lương, tiền thưởng, bảo hiểm xã hội,...
- Tranh chấp về hợp đồng dân sự có yếu tố thương mại, bao gồm: tranh chấp về hợp đồng thuê nhà, hợp đồng vay tài sản,...
3. Thẩm quyền của Tòa án nhân dân
Theo quy định tại Điều 30 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 các tranh chấp về kinh doanh thương mại thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án bao gồm:
- Tranh chấp phát sinh trong hoạt động kinh doanh, thương mại giữa cá nhân, tổ chức có đăng ký kinh doanh với nhau và đều có mục đích lợi nhuận.
- Tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ giữa cá nhân, tổ chức với nhau và đều có mục đích lợi nhuận.
- Tranh chấp giữa người chưa phải là thành viên công ty nhưng có giao dịch về chuyển nhượng phần vốn góp với công ty, thành viên công ty.
- Tranh chấp giữa công ty với các thành viên của công ty; tranh chấp giữa công ty với người quản lý trong công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc thành viên Hội đồng quản trị, giám đốc, tổng giám đốc trong công ty cổ phần, giữa các thành viên của công ty với nhau liên quan đến việc thành lập, hoạt động, giải thể, sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, bàn giao tài sản của công ty, chuyển đổi hình thức tổ chức của công ty.
- Các tranh chấp khác về kinh doanh, thương mại, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức khác theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, đối với thẩm quyền giải quyết tranh chấp kinh doanh thương mại của tòa án, cần lưu ý về thẩm quyền giải quyết của tòa án các cấp và thẩm quyền giải quyết theo lãnh thổ, cụ thể:
Thẩm quyền giải quyết theo cấp tòa án: Theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, tòa án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp kinh doanh thương mại quy định tại khoản 1 Điều 30 của Bộ luật này. Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp kinh doanh thương mại quy định tại Điều 30, trừ những tranh chấp thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp huyện quy định tại khoản 1 Điều 30 của Bộ luật này.
Thẩm quyền giải quyết theo lãnh thổ: Thẩm quyền giải quyết theo lãnh thổ được quy định tại Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Theo đó, tòa án nơi bị đơn có trụ sở là tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp kinh doanh thương mại. Nếu bị đơn không có trụ sở ở Việt Nam thì tòa án nơi có tài sản liên quan đến tranh chấp là tòa án có thẩm quyền giải quyết.
4. Thủ tục khởi kiện vụ án kinh doanh thương mại
Tranh chấp kinh doanh thương mại là những tranh chấp phát sinh trong hoạt động kinh doanh, thương mại giữa các cá nhân, tổ chức có đăng ký kinh doanh với nhau và đều có mục đích lợi nhuận. Để giải quyết các tranh chấp này, pháp luật quy định về thủ tục khởi kiện vụ án kinh doanh thương mại.
Thủ tục khởi kiện vụ án kinh doanh thương mại được thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện
Đương sự cần chuẩn bị một bộ hồ sơ khởi kiện gồm các giấy tờ sau:
- Đơn khởi kiện theo mẫu có chữ ký nguyên đơn.
- Tài liệu chứng minh người ký đơn khởi kiện có tư cách hợp pháp.
- Các tài liệu chứng minh chủ thể trong quan hệ kinh doanh thương mại tranh chấp.
- Hợp đồng kinh tế hoặc văn bản, tài liệu giao dịch có giá trị tương đương.
- Các chứng cứ, tài liệu chứng minh cho việc thực hiện nghĩa vụ của các bên.
- Các chứng cứ, tài liệu chứng minh cho lỗi/sự vi phạm nghĩa vụ của một/các bên.
- Các tài liệu, chứng cứ liên quan đến nội dung tranh chấp khác (nếu có).
- Bản kê các tài liệu nộp kèm theo đơn kiện (ghi rõ số bản chính, bản sao).
Bước 2: Nộp đơn khởi kiện cho Tòa án nhân dân có thẩm quyền
Nguyên đơn nộp hồ sơ khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện hoặc cấp tỉnh nơi xảy ra tranh chấp hoặc nơi cư trú, làm việc của bị đơn. Hồ sơ có thể được nộp trực tiếp tại Tòa án hoặc gửi qua đường bưu điện.
Bước 3: Tòa án tiếp nhận hồ sơ khởi kiện, ra thông báo nộp tạm ứng án phí
Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Tòa án có thẩm quyền phải xem xét đơn khởi kiện và ra một trong các quyết định sau:
- Thụ lý vụ án nếu hồ sơ khởi kiện đầy đủ và hợp lệ.
- Từ chối thụ lý vụ án nếu hồ sơ khởi kiện không đầy đủ hoặc không hợp lệ.
- Chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án có thẩm quyền nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác.
Bước 4: Đương sự nộp biên lai tạm ứng án phí, Tòa án ra quyết định thụ lý
Sau khi nhận được biên lai tạm ứng án phí của nguyên đơn, Tòa án ra quyết định thụ lý vụ án.
Bước 5: Đương sự chuẩn bị văn bản trình bày, tham gia xét xử vụ án
Tòa án sẽ ra quyết định đưa vụ án ra xét xử trong thời hạn từ 01 đến 02 tháng kể từ ngày có quyết định thụ lý vụ án. Các bên đương sự chuẩn bị văn bản trình bày ý kiến đối với nội dung khởi kiện trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được thông báo.
Thời hiệu khởi kiện
Theo Điều 319 Luật thương mại 2005, thời hiệu khởi kiện áp dụng cho các tranh chấp thương mại là 2 năm, kể từ thời điểm quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm hại.
Một số trường hợp đặc biệt
Ngoài các bước khởi kiện vụ án kinh doanh thương mại nêu trên, pháp luật còn quy định một số trường hợp đặc biệt như sau:
- Tranh chấp kinh doanh thương mại giữa các tổ chức tín dụng với khách hàng: Thủ tục khởi kiện được thực hiện theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự và pháp luật về ngân hàng.
- Tranh chấp kinh doanh thương mại giữa các nhà thầu trong quá trình thực hiện hợp đồng xây dựng: Thủ tục khởi kiện được thực hiện theo quy định của pháp luật về hợp đồng xây dựng.
- Tranh chấp kinh doanh thương mại liên quan đến hoạt động vận tải quốc tế: Thủ tục khởi kiện được thực hiện theo quy định của pháp luật về vận tải quốc tế.
Tranh tụng là một trong những nguyên tắc cơ bản của tố tụng dân sự, trong đó các đương sự có quyền và nghĩa vụ tham gia vào quá trình tố tụng để trình bày, chứng minh, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Trong vụ án tranh chấp kinh doanh thương mại, thủ tục tranh tụng được quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình trong trường hợp xảy ra tranh chấp kinh doanh thương mại, các đương sự cần nắm vững các quy định của pháp luật về tranh tụng, đặc biệt là quy định về thủ tục khởi kiện vụ án kinh doanh thương mại.
Cam kết chất lượng dịch vụ:
Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể như sau:
- Đảm bảo thực hiện công việc theo đúng tiến độ đã thỏa thuận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.
- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.
- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.
Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.
Trân trọng!
(Người viết: Phạm Hải/244; Ngày viết: 18/10/2023)
Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:
Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam.
Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, P. Trung Hòa, Q. Cầu Giấy, Hà Nội.
ĐT: 0989.386.729; Email: [email protected]
Website: https://htc-law.com ; https://htcvn.vn ; https://luatsuchoban.vn
Bài viết liên quan:
- Thu hồi nợ xấu của doanh nghiệp: khó hay dễ?
- Được gì khi mời Luật sư tư vấn khởi kiện thu hồi nợ khó đòi?
