English 
TƯ VẤN VỀ NGƯỜI THỪA KẾ KHÔNG PHỤ THUỘC VÀO NỘI DUNG DI CHÚC.
TƯ VẤN VỀ NGƯỜI THỪA KẾ KHÔNG PHỤ THUỘC VÀO NỘI DUNG DI CHÚC.
Pháp luật hiện nay quy định có 2 hình thức thừa kế là thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật. Trong trường hợp thừa kế theo di chúc, thì tài sản được chia theo ý nguyện của người để lại di chúc. Tuy nhiên, để bảo vệ quyền lợi chính đáng của những người có quan hệ thân thiết với người chết, pháp luật dân sự có quy định về những người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc.
1. Di chúc
Theo quy định tại Điều 624 Bộ luật dân sự 2015 thì: "Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết".
Đồng thời, theo quy định về quyền người lập di chúc quy định tại Điều 626 Bộ luật dân sự thì:
“ Người lập di chúc có quyền sau đây:
1. Chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế.
2. Phân định phần di sản cho từng người thừa kế.
3. Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng.
4. Giao nghĩa vụ cho người thừa kế.
5. Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản. ”
Như vậy, di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân người để lại tài sản cho người khác trước khi chết. Nếu đủ điều kiện để lập di chúc theo Điều 625 Bộ luật Dân sự 2015 thì người lập di chúc có thể chỉ định người thừa kế và phân định tài sản của mình mà không cần sự đồng ý của bất kỳ ai.
2. Những người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc
Tuy nhiên, xét dưới góc độ đạo lý và dưới góc độ pháp luật thì cá nhân phải có nghĩa vụ đối với một số đối tượng xác định theo pháp luật. Theo Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc:
“1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:
a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.
2. Quy định tại khoản 1 Điều này không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 620 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 621 của Bộ luật này.”
Theo đó, các chủ thể được hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc, bao gồm:
- Con chưa thành niên:
Trong số những người được hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc có “con chưa thành niên” của người để lại di sản. Theo Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015 thì người chưa thành niên là người chưa đủ 18 tuổi. Thời điểm xác định con chưa đủ tuổi thành niên là thời điểm mở thừa kế.
- Vợ, chồng của người để lại di sản:
Trong số những người được hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc có “vợ, chồng” của người để lại di sản. “Vợ, chồng” ở đây là vợ, chồng hợp pháp của người để lại di sản ở thời điểm mở thừa kế. Nếu người để lại di sản trước đó có vợ nhưng đã ly hôn và có người vợ mới cho đến lúc mất thì người vợ mới là người có thể có quyền hưởng di sản không phụ thuộc vào nội dung di chúc.
- Cha, mẹ của người để lại di sản:
Trong số những người được hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc có “cha, mẹ” của người để lại di sản. Bộ luật Dân sự không quy định rõ “cha, mẹ” ở đây là cha, mẹ đẻ hay cha, mẹ nuôi của người để lại di sản nên chúng ta có thể hiểu “cha, mẹ” ở đây có thể là cha, mẹ đẻ hoặc cha, mẹ nuôi đều được.
- Con đã thành niên mà không có khả năng lao động:
Theo Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015, con đã thành niên là con từ đủ 18 tuổi trở lên. Con đã thành niên phải là người không có khả năng lao động để tự nuôi sống mình, không phụ thuộc vào người này hoàn cảnh kinh tế như thế nào. Người không có khả năng để tự nuôi sống mình có thể được hiểu là cá nhân đã thành niên vào thời điểm mở thừa kế, mắc các bệnh tâm thần hoặc bệnh khác dẫn đến mất khả năng nhận thức, không làm chủ hành vi của mình như bị bại liệt toàn thân, liệt cột sống, liệt đốt cổ, liệt hai chi trở lên, mù mắt, mất sức lao động từ 81% trở lên…
3. Về điều kiện để được hưởng thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc:
- Điều kiện chung để hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc: Cũng như những người thừa kế hợp pháp khác của người để lại di sản, người thuộc diện thừa kế bắt buộc phải tuân thủ các yêu cầu của một người thừa kế:
+ Không từ chối hưởng di sản thừa kế theo Điều 620 Bộ luật Dân sự năm 2015;
+ Không bị mất quyền thừa kế di sản theo Khoản 1 Điều 621 Bộ luật Dân sự năm 2015;
+ Cá nhân còn sống vào thời điểm mở thừa kế.
- Điều kiện đặc thù để hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc: Người thuộc diện thừa kế bắt buộc không được hưởng di sản hoặc tuy được hưởng di sản nhưng giá trị của phần di sản thực tế nhỏ hơn 2/3 của một suất thừa kế theo pháp luật, nếu di sản thừa kế chia theo pháp luật.
Để xác định 2/3 của suất thừa kế theo pháp luật chúng ta áp dụng công thức sau:
2/3 của một suất thừa kế theo pháp luật = 2/3 x (Di sản : Suất thừa kế)
Trong đó:
- Di sản: Tổng di sản sản sau khi trừ đi khoản chi dùng cho việc thờ cúng, các nghĩa vụ về di sản và các chi phí khác theo Điều 658 Bộ luật Dân sự năm 2015
- Suất thừa kế: Có nghĩa là tổng những người được chia di sản để tính một suất thừa kế. Suất thừa kế bao gồm những người thừa kế ở hàng thừa kế sau khi đã trừ đi người chối quyền hưởng di sản, người thừa kế không có quyền hưởng di sản.
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc theo quy định Bộ luật Dân sự 2015. Công ty TNHH Luật HTC Việt Nam rất hân hạnh được đồng hành cùng quý khách hàng trong việc giải quyết mọi vấn đề pháp lí. Hãy liên hệ với chúng tôi để được sử dụng dịch vụ tư vấn một cách tốt nhất.
NTĐ
Để được tư vấn chi tiết vui lòng liên hệ:
Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam
Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, P. Trung Hòa, Q. Cầu Giấy, Hà Nội.
ĐT: 0989.386.729; Email: [email protected]
Website: https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn
