English 
QUYỀN HƯỞNG DỤNG THEO QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT DÂN SỰ
Theo quy định của pháp luật dân sự, bên cạnh việc thiết lập những quy định về quyền sở hữu đối với tài sản, còn có quy định về quyền khác đối với tài sản. Các quyền khác đối với tài sản trong Bộ luật Dân sự 2015 được ghi nhận tại Điều 159 Bộ luật Dân sự 2015 gồm có: quyền đối với bất động sản liền kề, quyền hưởng dụng, quyền bề mặt. Quyền khác đối với tài sản được hiểu là quyền của chủ thể trực tiếp nắm giữ, chi phối tài sản thuộc quyền sở hữu của chủ thể khác. Những quy định về quyền khác đối với tài sản bắt nguồn từ thực tế trong cuộc sống có những chủ thể có nhu cầu hay chỉ được khai thác, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản thay vì có quyền hay xác lập quyền sở hữu với tài sản. Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam sẽ đồng hành cùng bạn trong việc tìm hiểu các quy định của pháp luật về quyền hưởng dụng – một trong các quyền khác đối với tài sản qua bài viết dưới đây.
I. Cơ sở pháp lý
Bộ luật Dân sự năm 2015.
II. Nội dung tư vấn
1. Khái niệm quyền hưởng dụng
Theo Điều 257 Bộ luật Dân sự 2015 đưa ra khái niệm về quyền hưởng dụng là quyền của chủ thể được khai thác công dụng và hưởng hoa lợi, lợi tức đối với tài sản thuộc quyền sở hữu của chủ thể khác trong một thời hạn nhất định. Trong cuộc sống tồn tại những trường hợp tài sản thuộc sở hữu của một chủ thể nhưng chủ thể khác lại có quyền hưởng lợi ích từ việc khai thác tài sản đó. Bộ luật Dân sự quy định về quyền hưởng dụng với mục đích tạo điều kiện cũng như tạo ra hành lang pháp lý cho việc chủ sở hữu có thể trao cho người khác quyền hưởng dụng đối với tài sản thuộc sở hữu của mình nhưng vẫn giữ quyền sở hữu đối với tài sản. Bên cạnh đó, người hưởng dụng cũng có quyền đối với tài sản hưởng dụng tương đối độc lập với chủ sở hữu, qua đó có thể thực hiện quyền hưởng dụng của mình một cách hiệu quả nhất.
2. Căn cứ xác lập quyền hưởng dụng
Điều 258 Bộ luật Dân sự 2015 quy định căn cứ xác lập quyền hưởng dụng được dựa theo quy định của luật, theo thỏa thuận hoặc theo di chúc. Thông thường, các trường hợp phát sinh quyền hưởng dụng theo quy định của pháp luật được hình thành trên yêu cầu cần đảm bảo quyền lợi của một số chủ thể cần được bảo vệ (như người già, trẻ nhỏ, người tàn tật...).
Thỏa thuận và di chúc là hai căn cứ xác lập quyền hưởng dụng phổ biến trong thực tế. Theo đó, chủ sở hữu có thể bằng ý chí của mình xác lập hợp đồng với người được quyền hưởng dụng hoặc lập di chúc trao quyền sở hữu tài sản và để lại quyền hưởng dụng cho những người khác nhau được chủ sở hữu lựa chọn hoặc cũng có thể chủ sở hữu chuyển giao quyền sở hữu tài sản cho người khác và giữ lại quyền hưởng dụng cho mình.
3. Hiệu lực và thời hạn của quyền hưởng dụng
Căn cứ trên thực tế người có quyền hưởng dụng đã nhận chuyển giao tài sản, quyền hưởng dụng xác lập. Kể từ thời điểm người này nhận chuyển giao tài sản, họ có quyền được khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức đối với tài sản đó. Ngoại trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác hoặc các bên có thỏa thuận khác thì quyền hưởng dụng sẽ được xác lập theo thời điểm được luật quy định hoặc thời điểm các bên thỏa thuận. Kể từ thời điểm quyền hưởng dụng phát sinh hiệu lực, quyền hưởng dụng sẽ được bảo vệ, tôn trọng và có giá trị đối kháng với các chủ thể khác.
Thời hạn của quyền hưởng dụng do các bên thỏa thuận hoặc do luật quy định nhưng tối đa đến hết cuộc đời của người hưởng dụng đầu tiên nếu người hưởng dụng là cá nhân và đối với chủ thể có quyền hưởng dụng là pháp nhân thì quyền hưởng có thời hạn đến khi chấm dứt tồn tại nhưng tối đa là 30 năm nếu người hưởng dụng đầu tiên là pháp nhân. Trong thời hạn hưởng dụng, người hưởng dụng có quyền cho thuê quyền hưởng dụng.
4. Chấm dứt quyền hưởng dụng
Theo Điều 265 Bộ luật Dân sự 2015, thời điểm chấm dứt quyền hưởng dụng là:
- Khi thời hạn của quyền sử dụng đã hết;
- Theo thỏa thuận của các bên;
- Người hưởng dụng trở thành chủ sở hữu tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng.
Ngoài ra quyền hưởng dụng cũng có thể chấm dứt khi người hưởng dụng từ bỏ hoặc không thực hiện quyền hưởng dụng trong thời hạn do luật định; tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng không còn hoặc theo quyết định của Tòa án và các căn cứ khác do luật định.
Khi chấm dứt quyền hưởng dụng, tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng phải được hoàn trả cho chủ sở hữu.
Trên đây là những ý kiến của chúng tôi tư vấn về quyền hưởng dụng theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hân hạnh đồng hành cùng khách hàng trong việc giải quyết mọi vấn đề pháp lý. Hãy liên hệ với chúng tôi để được sử dụng dịch vụ tư vấn một cách tốt nhất.
(Trần Thị Mỹ Anh)
Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:
Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam
Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, P. Trung Hòa, Q. Cầu Giấy, Hà Nội.
ĐT: 0989.386.729; Email: [email protected]
Website: https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn
Xem thêm bài viết liên quan:
