Điều kiện và thủ tục để thực hiện thừa kế thế vị

Điều kiện và thủ tục để thực hiện thừa kế thế vị

Thừa kế thế vị là quy định pháp luật cho phép cháu hoặc chắt được hưởng phần di sản mà cha, mẹ hoặc ông, bà của họ lẽ ra được nhận nhưng đã qua đời trước. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều người chưa hiểu rõ điều kiện và thủ tục để thực hiện thừa kế thế vị, dẫn đến tranh chấp hoặc mất quyền lợi chính đáng. Theo quy định hiện hành, để áp dụng thừa kế thế vị, cần đáp ứng các điều kiện về hàng thừa kế, thời điểm mở thừa kế, và hồ sơ pháp lý đầy đủ. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ các quy định pháp luật liên quan để đảm bảo quyền thừa kế hợp pháp và tránh rủi ro.

1. Thừa kế thế vị là gì?

Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống. (theo Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về Thừa kế thế vị).

2. Điều kiện để thực hiện thừa kế thế vị

- Người thừa kế là cá nhân, là người còn sống vào thời điểm người để lại di sản chết hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết.

- Người thừa kế theo thế vị phải là cháu hoặc chắt

+ Cháu được thế vị trong trường hợp cha/mẹ của cháu đã qua đời.

+ Chắt được thế vị trong trường hợp ông/bà nội hoặc ngoại của chắt đã qua đời.

- Có quan hệ huyết thống trực tiếp: Người được thế vị phải có quan hệ huyết thống trực tiếp với người để lại di sản và người đã qua đời.

- Người để lại di sản không để lại di chúc hoặc di chúc không chỉ định cụ thể: Trong trường hợp di chúc hợp pháp chỉ định rõ người hưởng di sản, thừa kế thế vị không được áp dụng.

- Thừa kế thế vị chỉ phát sinh ở hàng thừa kế thứ nhất. Người được thế vị có quan hệ thuộc hàng thừa kế thứ nhất và người thế vị ở vị trí đời sau (cháu/chắt).

- Khi còn sống, người cha/mẹ của người được thừa kế thế vị thì phải có quyền được hưởng di sản của người chết (nghĩa là không thuộc trường hợp không được quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản thì con hoặc cháu của những người này mới được thế vị).

3. Thủ tục thực hiện thừa kế thế vị

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ pháp lý

- Giấy chứng tử của người để lại si sản và người được thế vị.

- Giấy khai sinh hoặc giấy tờ chứng minh quan hệ huyết thống giữa người được thế vị và người để lại di sản.

- Giấy tờ về tài sản thừa kế (ví dụ như sổ đỏ, hợp đồng, tài sản khác).

Bước 2: Công chứng văn bản khai nhận di sản

- Nộp hồ sơ tại phòng công chứng nơi có tài sản thừa kế.

- Công chứng viên kiểm tra hồ sơ và lập văn bản khai nhận di sản.

Bước 3: Thực hiện sang tên tài sản thừa kế (nếu cần)

- Đối với bất động sản: Nộp hồ sơ tại văn phòng đăng ký đất đai để sang tên quyền sở hữu.

- Đối với tài sản khác: Thực hiện các thủ tục chuyển quyền sở hữu theo quy định.

4. Những lưu ý pháp lý quan trọng

- Người bị truất quyền thừa kế không được hưởng thừa kế thế vị: người bị tước quyền thừa kế hoặc từ chối nhận di sản không được áp dụng thừa kế thế vị.

- Xung đột trong xác định quan hệ huyết thống: cần xác minh rõ quan hệ huyết thống thông qua giấy tờ hợp pháp hoặc các biện pháp xác minh nếu cần.

- Thời hiệu thừa kế: theo Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu yêu cầu chia thừa kế là 30 năm đối với bất động sản và 10 năm đối với động sản kể từ thời điểm mở thừa kế.

Tóm lại, thừa kế thế vị là một cơ chế pháp lý quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi của thế hệ sau trong trường hợp người thuộc hàng thừa kế qua đời trước. Vì vậy, việc nắm rõ điều kiện và thực hiện đúng thủ tục sẽ đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người thừa kế và tránh những tranh chấp không đáng có phát sinh sau này.

Cam kết chất lượng dịch vụ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể như sau:

- Đảm bảo thực hiện công việc theo đúng tiến độ đã thỏa thuận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.

- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.

- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.

Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.

Trân trọng!

(Người viết: Phan Thảo Chi; Ngày viết: 04/01/2025)

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội.

Điện thoại: 0989.386.729

Email: [email protected]

Website: https://htcvn.vn; https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn

________________________________________________________________________