CÁCH XÁC ĐỊNH MỨC ĐỘ THỰC HIỆN NGHĨA VỤ TRONG GIAO DỊCH DÂN SỰ

CÁCH XÁC ĐỊNH MỨC ĐỘ THỰC HIỆN NGHĨA VỤ TRONG GIAO DỊCH DÂN SỰ

BLDS 2015 đã bổ sung những điểm mới quan trọng, trong đó có quy định về giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm quy định về hình thức. Theo đó không phải giao dịch nào vi phạm quy định về hình thức cũng bị tuyên vô hiệu (như BLDS 2005). Hãy cùng Công ty Luật HTC Việt Nam làm rõ vấn đề này qua bài viết dưới đây.

I. Cơ sở pháp lý

Điều 129 BLDS 2015 quy định về giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm quy định về hình thức:

“Giao dịch dân sự vi phạm quy định điều kiện có hiệu lực về hình thức thì vô hiệu, trừ trường hợp sau đây:

1. Giao dịch dân sự đã được xác lập theo quy định phải bằng văn bản nhưng văn bản không đúng quy định của luật mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó;

2. Giao dịch dân sự đã được xác lập bằng văn bản nhưng vi phạm quy định bắt buộc về công chứng, chứng thực mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó. Trong trường hợp này, các bên không phải thực hiện việc công chứng, chứng thực”.

Từ quy định tại Khoản 1,2 Điều 129 cho thấy, việc công nhận giao dịch vi phạm điều kiện về hình thức cũng chỉ có giới hạn, áp dụng cho những giao dịch thuộc trường hợp quy định tại Điều 129 và thỏa mãn điều kiện về thực hiện ít nhất 2/3 nghĩa vụ. Vậy việc thực hiện “ít nhất hai phần ba nghĩa vụ” được tính như thế nào?

II. Cách xác định mức độ thực hiện nghĩa vụ

Quy định tại Điều 129 BLDS 2015 không quy định phân biệt nghĩa vụ tài sản và nghĩa vụ phi tài sản mà quy định chung rằng “nghĩa vụ trong giao dịch”. Vậy có thể hiểu rằng bất kỳ loại giao dịch dân sự nào mà hai bên cùng có nghĩa vụ đều được áp dụng:

- Đối với những giao dịch các bên đều có nghĩa vụ tài sản, còn nghĩa vụ phi tài sản chỉ là những công việc để hoàn thiện hình thức của giao dịch, thì chỉ căn cứ vào nghĩa vụ tài sản để xác định. Tức là khi một bên hay cả hai bên đã thực hiện ít nhất 2/3 nghĩa vụ tài sản thì cơ quan tài phán công nhận giao dịch, không cần xét đến nghĩa vụ phi tài sản (bởi nghĩa vụ phi tài sản chỉ là việc là thực hiện thủ tục hình thức giao dịch).

- Đối với giao dịch một bên có nghĩa vụ tài sản, một bên thực hiện những hành vi, công việc nhất định thì nếu bên có nghĩa vụ tài sản đã thực hiện ít nhất 2/3 nghĩa vụ thì đủ điều kiện theo luật định để công nhận hợp đồng. Trong trường hợp chỉ có bên thực hiện nghĩa vụ phi tài sản đã thực hiện nghĩa vụ này thì dựa trên khối lượng công việc đã thực hiện (đối với loại việc được xác định theo khối lượng) hoặc thời gian đã bỏ ra thực hiện công việc (đối với giao dịch được thực hiện theo thời gian)… để xác định đã thực hiện nghĩa vụ ở mức nào. Việc xác định nghĩa vụ trong trường hợp này không khó vì đã có những yếu tố định lượng cần thiết.

- Đối với trường hợp các bên đều có nghĩa vụ phi tài sản thì vấn đề rất phức tạp do không có tiêu chí cụ thể. Vì vậy, trước hết phải dựa trên thỏa thuận của hai bên trong giao dịch về số lượng, loại công việc, v.v… mà mỗi bên phải thực hiện, từ đó yêu cầu mỗi bên chứng minh về số lượng, khối lượng, thời gian, công sức đã bỏ ra… khi thực hiện nghĩa vụ và chứng minh mình đã hoàn thành nghĩa vụ đến mức nào. Trên cơ sở đó, cơ quan tài phán đánh giá, kết luận đã thực hiện được ít nhất 2/3 nghĩa vụ hay chưa.

Nhìn chung, việc xác định chủ thể thực hiện nghĩa vụ đến mức độ nào, đã đủ ít nhất 2/3 nghĩa vụ hay chưa theo Điều 129 BLDS 2015 khá phức tạp và cần có sự hướng dẫn chi tiết của các cơ quan chức năng.

Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của Công ty Luật HTC về vấn đề xác định mức độ thực hiện nghĩa vụ trong giao dịch dân sự vi phạm về hình thức theo BLDS 2015. Công ty Luật HTC Việt Nam rất hân hạnh được đồng hành cùng quý khách hàng trong việc giải quyết mọi vấn đề pháp lí. Hãy liên hệ với chúng tôi để được sử dụng dịch vụ tư vấn một cách tốt nhất.

(D.H.Nguyen)

Mọi ý kiến thắc mắc cần giải đáp và đóng góp xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, P. Trung Hòa, Q. Cầu Giấy, Hà Nội.

ĐT: 0989.386.729; Email: [email protected]

Website: https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn