Ai có quyền tác giả đối với tác phẩm hình ảnh được tạo ra bởi AI?

Ai có quyền tác giả đối với tác phẩm hình ảnh được tạo ra bởi AI?

Với sự phát triển không ngừng của khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng được ứng dụng phổ biến vào trong đời sống con người. Tuy nhiên, những sản phẩm do AI tạo ra có thể vướng phải những tranh cãi về việc ai có quyền tác giải đối với sản phẩm của trí tuệ nhân tạo. Việc phân định có ý nghĩa to lớn trong lập pháp, đồng thời cũng xác định được quyền và lợi ích hợp pháp của các bên có liên quan tới tác phẩm.

1. Định nghĩa tác giả và quyền tác giả

Tác giả là người trực tiếp sáng tạo tác phẩm. Nếu có từ hai người trở lên cùng trực tiếp sáng tạo tác phẩm với chủ ý là sự đóng góp của họ được kết hợp thành một tổng thể hoàn chỉnh thì những người đó là các đồng tác giả.

Về quyền tác giả được hiểu là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.

Từ hai định nghĩa trên có thể rút ra đặc điểm rằng tác giả và chủ thể có quyền tác giả phải là con người, tác phẩm đó phải do con người sáng tạo ra trực tiếp

1. Tác phẩm và chủ thể có quyền tác giả đối với tác phẩm do AI tạo ra

Chúng ta cần phân định rằng, việc tạo ra tác phẩm là do AI, do những lập trình viên tạo nên sự vận hành của AI, hay do người đưa ra những yêu cầu tạo câu lệnh cho AI tạo nên tác phẩm

Trước để để một tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả thì nó phải thỏa mãn ba yếu tố sau:

(i) Tác phẩm thuộc một trong các loại hình nêu tại Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ

(ii) Tác phẩm được thể hiện dưới hình thức vật chất như: truyện, thơ, tác phẩm điện ảnh,… mà không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.

(iii) Tác phẩm được trực tiếp sáng tạo bằng lao động trí tuệ của tác giả, hay nói cách khác, tác phẩm cần có tính nguyên gốc, thể hiện rõ sự sáng tạo và dấu ấn cá nhân của tác giả.

Hiện nay, tại Việt Nam chưa công nhận quyền tác giả đối với tác phẩm được làm ra bởi trí tuệ nhân tạo, bởi lẽ: yêu cầu về tác giả phải là con người sáng tạo ra tác phẩm; AI không có quyền tác giả vì không phải là tổ chức hoặc cá nhân. Do đó, tác phẩm do AI tạo ra sẽ không được bảo hộ, quyền tác giả sẽ không nảy sinh cho bất kỳ chủ thể nào.

Tuy nhiên, cũng có luồng quan điểm khác cho rằng chủ thể của công ty cung cấp dịch vụ AI có thể chở thành chủ sở hữu của các tác phẩm trên và được bảo hộ quyền tác giả. Điều này là không đúng theo quan điểm của pháp luật nước ta, các công ty chỉ có thể là chủ sở hữu đối với sản phẩm là AI chứ không phải là chủ thể trực tiếp tạo nên tác phẩm. Khi lập trình AI, công ty chỉ cung cấp yếu tố đầu vào, đó không phải là sự sáng tạo trực tiếp.

Ý kiến khác cho rằng người thực hiện đưa các yêu cầu tạo tác phẩm là tác giả. Điều này là sai vì, có thể xem việc đưa ra các câu lệnh yêu cầu là một dạng của tư tưởng được bộc lộ ra, nó không phản ảnh tính sáng tạo, việc sắp xếp câu chữ, hình ảnh của tác phẩm không do sự sáng tạo của chủ thế đó thực hiện, nên đương nhiên cũng không được bảo hộ.

Từ những phân tích trên có thể kết luận, theo quy định của pháp luật hiện hành, tác phẩm do AI tạo ra không làm này sinh quyền tác giả của của bất kỳ chủ thể nào, do không đáp ứng được điều kiện bảo hộ.

Cam kết chất lượng dịch vụ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể như sau:

- Đảm bảo thực hiện công việc theo đúng tiến độ đã thỏa thuận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.

- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.

- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.

Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.

Trân trọng!

(Người viết: Văn Tuấn; Ngày viết: 05/08/2024)

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội.

Điện thoại: 0989.386.729

Email: [email protected]

Website: https://htcvn.vn; https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn

___________________________________________________________________