Xúc phạm người khác trên mạng xã hội: Hành vi nào cấu thành tội phạm?

1. Hành vi xúc phạm danh dự, nhân sản – nhìn từ góc độ pháp lý

Theo Điều 34 Bộ luật Dân sự 2015, danh dự, nhân sản,uy tín của cá nhân là bất khả xâm phạm và được luật bảo vệ. Việc đăng tải, chia sẻ thông tin sai sự thật hoặc lời nói mang tính bạo thị, bôi mạ, bôi nhọ người khác trên mạng (Facebook, TikTok, Zalo, YouTube...) được xem là hành vi xâm phạm danh dự, nhân sản phẩm. Tùy thuộc chất và cấp độ, hành vi này có thể được xử lý chính hoặc hỗ trợ trách nhiệm hình sự.

2. Xử lý chính mức độ

Theo Điểm a, Điều 101 Nghị định 15/2020/ND-CP, sửa đổi bởi Nghị định 14/2022/ND-CP, người có hành vi: “Cung cấp, chia sẻ thông tin giả, sai thật thật, Thường xuyên, phạm vi uy tín cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân sản phẩm của cá nhân…” sẽ bị phạt tiền từ 10 – 20 đồng, đồng thời buộc phải gỡ bỏ thông tin vi phạm.

Đây là giải pháp biện pháp hành động chính áp dụng cho các trường hợp xúc phạm ở mức độ nhẹ nhàng, chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm nhưng đã gây ảnh hưởng tiêu cực đến người bị tổn hại hoặc cộng đồng mạng.

3. Khi nào hành vi cấu hình tội phạm?

Hành vi xúc phạm người khác có thể được truy cứu theo Bộ luật pháp 2015 trong các trường hợp sau:

Tội làm nhục người khác (Điêu 155 Bộ luật hình sự)

- Dấu hiệu pháp lý: Kẻ phạm tội xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác bằng lời nói, hành động, hình ảnh,..

- Hình phạt: Cảnh báo, cải cách không giam giữ đến 03 năm; hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 05 năm nếu phạm tội có tổ chức, qua mạng máy tính, Mạng viễn thông, mạng xã hội hoặc làm nạn nhân tự sát.

- Ví dụ: đăng video, hình ảnh có nội dung xúc mạ, chế độ người khác, tung clip riêng tư, phát ngôn xúc phạm danh dự dự sản phẩm ở phụ nữ, trẻ em.

Tội vu hùng (Điều 156 Bộ luật Hình sự)

- Dấu hiệu pháp lý: kẻ phạm tội bị truy tố, cho vay truyền thông tin sai sự thật, được biết là kẻ gây căng thẳng danh dự hoặc gây tổn hại cho người khác.
- Hình phạt: phạt tù từ 01 năm đến 07 năm, tùy theo mức độ, hậu quả và tải lên công thức (đặc biệt nếu qua mạng xã hội hoặc gây hậu quả nghiêm trọng).

- Ví dụ: tung tin người khác ngoại tình, tội phạm, lừa đảo… mà không có bằng chứng; chia sẻ bài viết sai thật để làm mất uy tín người khác.

4. Ranh giới giữa “bày bày ý kiến” và “xúc phạm danh dự”

Pháp luật không cấm quyền tự luận, nhưng quy định rõ quyền này không được xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của người khác (Điều 25 Hiến pháp 2013).

- Phê bình, phản ánh, nêu ý kiến dựa trên cơ sở thực tế, có chứng minh khách hàng → được pháp luật bảo vệ.

- Lăng mạ, xúc mạ, phân công, trả tiền, dùng ngôn ngữ từ hạ nhân sản phẩm khác → có thể được xử lý hình sự.

5. Người bị xúc phạm trên mạng cần làm gì để bảo vệ mình?

Bước 1: Ghi nhận và lưu giữ chứng từ

- Chụp màn hình, lưu lại bài đăng, bình luận, tin nhắn có nội dung xúc phạm;
- Lưu URL, thời gian, tải tài khoản.

Bước 2: Gửi bài yêu cầu

- Liên hệ trực tiếp với nền tảng mạng xã hội (Facebook, TikTok, YouTube...) để yêu cầu xóa nội dung vi phạm.

Bước 3: Gửi đơn vị tiền tố hoặc đơn vị khởi động

- Gửi đơn tố cáo đến Công an cấp hoặc Mạng An ninh;

- Hoặc khởi kiện dân sự yêu cầu xin lỗi, cải chính và bồi thường tổn hại tinh thần theo Điều 592 Bộ luật Dân sự 2015.

Trong trường hợp bạn hoặc người thân đang là nạn nhân của hành vi xúc phạm trên mạng xã hội, hãy liên hệ với Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam để được luật sư tư vấn, hỗ trợ xử lý và bảo vệ dự phòng hợp pháp bằng các biện pháp phù hợp theo quy định pháp luật.

Cam kết chất lượng dịch vụ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể như sau:

- Đảm bảo thực hiện công việc theo tiến độ đã đồng ý, đảm bảo đúng thủ thuật đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.

- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.

- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.

Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.

Trân trọng!

(Người viết: Nguyễn Thị Khánh Linh; Ngày viết: 15/10/2025)

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, phường Yên Hòa, Thành phố Hà Nội.

Điện thoại: 0989.386.729

Email: hotmail@htcvn.vn

Trang web: https://htcvn.vn ; https://htc-law.com ; https://luatsuchoban.vn

Các bài viết liên quan: