Tự ý mang tài sản của người khác đi cầm cố: Căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự.

1. Thực trạng và vấn đề pháp lý: Tự ý mang tài sản người khác đi cầm cố

Trong nhiều vụ việc thực tế, người mượn xe, điện thoại hoặc tài sản có giá trị của người khác rồi tự ý mang đi cầm cố để lấy tiền. Hành vi này thường xuất phát từ việc lợi dụng sự tin tưởng của chủ tài sản, sau đó người mượn bỏ trốn hoặc cố tình không trả lại tài sản.

Tuy nhiên, không ít người bị hại nhầm tưởng đây chỉ là tranh chấp dân sự, dẫn đến chậm trễ trong việc tố giác, khiến việc thu hồi tài sản và xử lý trách nhiệm trở nên khó khăn.

Pháp luật hình sự quy định rõ: nếu người mượn tài sản tự ý cầm cố nhằm chiếm đoạt, hành vi có thể cấu thành tội lạm dụng tín nhiệm hoặc tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Vì vậy, bài viết nhằm cung cấp căn cứ pháp lý và hướng dẫn xử lý để người bị hại nắm rõ quyền lợi và có phương án hành động kịp thời.

2. Căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự

Căn cứ pháp lý để xử lý hành vi tự ý mang tài sản của người khác đi cầm cố được xác định chủ yếu theo quy định của Bộ luật Hình sự. Trong đa số trường hợp, hành vi này cấu thành tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo Điều 175 BLHS khi người mượn được giao tài sản hợp pháp rồi chiếm đoạt. Nếu ngay từ đầu người mượn dùng thủ đoạn gian dối để chủ tài sản tin tưởng giao tài sản, hành vi có thể bị xử lý về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174.

Để xác định hành vi có đủ căn cứ xử lý hình sự hay không, cần xem xét các dấu hiệu cấu thành: người phạm tội phải được giao tài sản hợp pháp (mượn, thuê, gửi giữ...), sau đó tự ý mang đi cầm cố, bán, bỏ trốn hoặc cố tình không trả, thể hiện rõ ý chí chiếm đoạt. Giá trị tài sản bị chiếm đoạt phải từ 4 triệu đồng trở lên, hoặc dưới 4 triệu nhưng rơi vào các trường hợp tăng nặng như tái phạm, gây ảnh hưởng xấu đến xã hội.

Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp tự ý sử dụng tài sản đều là tội phạm. Quan hệ có thể chỉ là tranh chấp dân sự nếu người mượn được chủ tài sản cho phép cầm cố, hoặc việc chậm trả không xuất phát từ mục đích chiếm đoạt mà người mượn vẫn có thiện chí và khả năng khắc phục. Việc phân biệt đúng bản chất pháp lý là yếu tố then chốt để xác định hướng xử lý phù hợp.

3. Khung hình phạt và quy trình xử lý

Với hành vi tự ý mang tài sản được giao hợp pháp đi cầm cố nhằm chiếm đoạt, Bộ luật Hình sự quy định nhiều mức hình phạt tùy thuộc giá trị tài sản và mức độ nguy hiểm của hành vi. Ở khung cơ bản, người phạm tội có thể bị phạt từ 06 tháng đến 03 năm tù. Trường hợp tài sản có giá trị lớn hơn hoặc người phạm tội có tình tiết tăng nặng như tái phạm, phạm tội có tổ chức, mức hình phạt tăng lên từ 02 đến 07 năm tù. Nếu giá trị tài sản chiếm đoạt từ 200 triệu đồng trở lên, khung hình phạt cao nhất có thể lên đến 05 đến 12 năm tù. Bên cạnh hình phạt tù, người phạm tội còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung như phạt tiền hoặc buộc bồi thường thiệt hại.

Để bảo vệ quyền lợi của mình, người bị hại cần thực hiện đúng quy trình pháp lý ngay từ đầu. Việc đầu tiên là thu thập và lưu giữ đầy đủ chứng cứ, bao gồm hợp đồng mượn tài sản, thỏa thuận giao tài sản, tin nhắn trao đổi, giấy tờ liên quan đến việc cầm đồ và bất kỳ tài liệu nào chứng minh hành vi chiếm đoạt. Những chứng cứ này là cơ sở quan trọng để cơ quan chức năng đánh giá có hay không dấu hiệu phạm tội.

Bước tiếp theo là nộp đơn tố giác tội phạm đến Công an cấp xã, Công an huyện hoặc Viện kiểm sát nhân dân nơi xảy ra vụ việc. Sau khi tiếp nhận, cơ quan điều tra sẽ tiến hành xác minh, làm việc với các bên liên quan, định giá tài sản, thu hồi tài sản nếu có điều kiện, và quyết định khởi tố vụ án khi đủ căn cứ pháp lý. Trong quá trình này, người bị hại có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại, được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, và có thể nhờ luật sư tham gia để đảm bảo việc giải quyết diễn ra nhanh chóng, đúng pháp luật.

4. Khuyến nghị và dịch vụ luật sư

Để bảo vệ quyền lợi và hạn chế tối đa thiệt hại, người bị hại cần tố giác hành vi chiếm đoạt càng sớm càng tốt nhằm tránh việc tài sản bị tẩu tán hoặc tiêu hủy. Việc chuẩn bị đầy đủ chứng cứ như hợp đồng giao tài sản, tin nhắn, giấy cầm đồ và các tài liệu liên quan sẽ giúp cơ quan điều tra nhanh chóng xác định tội danh và xem xét trách nhiệm bồi thường. Trong suốt quá trình làm việc với cơ quan công an, sự hỗ trợ của luật sư sẽ giúp soạn thảo hồ sơ, tham gia làm việc, bảo vệ quyền lợi hợp pháp và bảo đảm vụ việc được xử lý đúng quy định. Nếu bạn đang gặp tình huống tương tự hoặc cần đánh giá hồ sơ cụ thể, hãy liên hệ ngay để được tư vấn và hỗ trợ pháp lý kịp thời.

Cam kết chất lượng dịch vụ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể như sau:

- Đảm bảo thực hiện công việc theo đúng tiến độ đã thỏa thuận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.

- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.

- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.

Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.

Trân trọng!

(Người viết: Nguyễn Đức Vượng; Ngày viết: 12/12/2025)

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, phường Yên Hòa, Thành phố Hà Nội.

Điện thoại: 0989.386.729

Email: hotmail@htcvn.vn

Website:https://htcvn.vn; https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn

Các bài viết liên quan: