TỘI VI PHẠM QUY ĐỊNH VỀ XÂY DỰNG GÂY HẬU QUẢ NGHIÊM TRỌNG

TỘI VI PHẠM QUY ĐỊNH VỀ XÂY DỰNG GÂY HẬU QUẢ NGHIÊM TRỌNG

Trong khoảng hai thập kỷ vừa qua, hoạt động xây dựng đầu tư cơ sở hạ tầng, trong đó phải kể đến hoạt động xây dựng giao thông đường bộ diễn ra rầm rộ trên cả nước. Từ hoạt động xây dựng này, đã xảy ra những vụ án trong quá trình xây dựng dự án đường cao tốc khiến cho không những thiệt hại về tài sản mà còn khiến cho nhiều người bị khởi tố, truy tố, xét xử theo quy định pháp luật hình sự.

Gần đây nhất, dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi (đoạn 65km) đã và đang làm dư luận quan tâm bởi Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ công an (C03) đã ra quyết định khởi tố bị can với tội danh “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” theo Điều 298 – Bộ luật hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017). Đây cũng là tội danh mà nhiều người trong những năm qua bị khởi tố, truy tố, xét xử trong quá trình xây dựng những con đường cao tốc do vốn vay hỗ trợ phát triển (ODA) của Chính phủ Nhật Bản và vốn vay Ngân hàng thế giới.

Với mong muốn để hiểu rõ hơn về tội danh này, chúng tôi xin được phân tích ở phần viết dưới đây.

1. Cơ sở pháp lý:

- Điều 298, Bộ luật hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017): Tội vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng.

- Luật xây dựng năm 2014.

2. Nội dung tư vấn

Đây là quy định của Luật hình sự mang tính điều chỉnh đối với những vi phạm về xây dựng nói chung và trong đó có xây dựng giao thông đường bộ, xây dựng đường cao tốc… trong lĩnh vực khảo sát, thiết kế, thi công, sử dụng nguyên liệu, vật liệu, máy móc, giám sát, nghiệm thu công trình hoặc lĩnh vực khác…

Quy định này của Bộ luật hình sự nhằm đảm bảo chất lượng công trình, đảm bảo tính mạng, sức khỏe của mọi người, đảm bảo tài sản Nhà nước và công dân; ngăn ngừa, điều chỉnh những xâm phạm, sai phạm thuộc quy định của Luật xây dựng (đảm bảo thực hiện đúng quy định của Luật xây dựng).

1.1. Những vi phạm về xây dựng bị điều chỉnh:

- Hành vi vi phạm về lĩnh vực khảo sát, thiết kế, thi công, sử dụng nguyên liệu, vật liệu, máy móc, giám sát, nghiệm thu công trình.

- Hoặc lĩnh vực khác: Hiện nay chưa có hướng dẫn quy định cụ thể “lĩnh vực khác” gồm có lĩnh vực gì. Do hoạt động xây dựng còn có những hành vi vi phạm phát sinh ngoài các vi phạm chính nêu trên mà khó có thể xác định trước, liệt kê trước mà tùy thuộc vào hậu quả cụ thể, xác định nguyên nhân dẫn đến hậu quả mới xác định được hành vi vi phạm. Vì lẽ đó, quy định “Hoặc lĩnh vực khác” còn bỏ ngỏ để tránh trường hợp bỏ lọt tội phạm.

1.2. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể ở đây là con người, là cá nhân hoặc cơ quan, tổ chức, pháp nhân. Tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định chung. Thông thường, chủ thể chịu trách nhiệm hình sự trong tội phạm này là cán bộ, công nhân viên trong ngành xây dựng, người chịu trách nhiệm trực tiếp về hành vi vi phạm các lĩnh vực xây dựng đã nêu trên. Đối với cơ quan, tổ chức, pháp nhân ngoài người trực tiếp chịu trách nhiệm thi hành nhiệm vụ còn có cả trách nhiệm của người đứng đầu như Thủ trưởng hoặc Phó thủ trưởng thuộc thẩm quyền quản lý chuyên môn theo chức năng, thẩm quyền, nhiệm vụ được giao.

1.3. Hậu quả pháp lý.

Đây là yếu tố tiên quyết để xác định hành vi vi phạm, lỗi của chủ thể chịu trách nhiệm pháp lý ở mức độ nào. Hậu quả pháp lý quy định để xác định tội danh, khung hình phạt, mức phạt bởi “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” gồm có hậu quả gây ra cho con người (tính mạng, sức khỏe), gây thiệt hại về tài sản tính ra giá trị thành tiền. Cụ thể:

a. Khoản 1: Quy định hậu quả pháp lý thuộc một trong các trường hợp sau đây thì chịu khung hình phạt là phạt tiền từ 50 triệu đến 500 triệu, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

- Làm chết người; (Được hiểu là chết 01 người).

- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;

- Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

b. Khoản 2: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

- Làm chết 02 người;

- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;

- Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.

c. Khoản 3: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

- Làm chết 03 người trở lên;

- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;

- Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.

d. Khoản 4: Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

1.4. Xác định lỗi của chủ thể

Người thực hiện hành vi vi phạm quy định pháp luật về xây dựng được xác định lỗi vô ý và chủ yếu là lỗi vô ý vì quá tự tin, chủ quan (Cố ý về hành vi, vô ý về hậu quả). Có nghĩa: Người phạm tội buộc phải thấy trước hành vi vi phạm về xây dựng có thể gây ra thiệt hại về người, tài sản nhưng cho rằng hậu quả đó sẽ không xảy ra hoặc có thể ngăn ngừa được.

Ngoài ra, cũng còn có thể lỗi do khách quan đem lại như: Thiên tai bất thường vượt mức, không thể xác định, lường trước được vì vượt qua tri thức khoa học của con người.

Hoặc do lỗi cố ý chủ quan; lỗi hạn chế về chuyên môn, nghiệp vụ: Như trong trường hợp tổ chức nghiệm thu công trình không đúng quy định pháp luật, sai trình tự, thủ tục; không đúng chỉ dẫn khiến cho việc đưa công trình vào khai thác, sử dụng không đảm bảo chất lượng, gây hậu quả nghiêm trọng.

Ghi chú: Gây hậu quả nghiêm trọng tức là những hậu quả đã được xác định tại khoản 1, 2 , 3 của Điều 298 – Bộ luật hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017) về tội “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”.

Trên đây là những nội dung cơ bản mà bị can, bị cáo trong trường hợp bị khởi tố, truy tố, xét xử về tội danh này cần biết.

Chi tiết cần tư vấn xin vui lòng liên hệ trực tiếp, qua điện thoại, qua email hoặc qua Fanpage để có thông tin được phân tích cụ thể.

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, P. Trung Hòa, Q. Cầu Giấy, Hà Nội.

ĐT: 0989.386.729; Email: [email protected]

Website: https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn