Những sai lầm phổ biến khi tự bào chữa trong các vụ án hình sự

Những sai lầm phổ biến khi tự bào chữa trong các vụ án hình sự

Tự mình bào chữa trong vụ án hình sự là quyền của bị can, bị cáo nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, tuy nhiên việc bị can bị cáo tự bào chữa cũng có những sai lầm. Vậy những sai lầm đó là gì? Công ty Luật HTC Việt Nam sẽ giải đáp thắc mắc trên qua bài viết dưới đây.

1. Quyền của bị can, bị cáo trong vụ án hình sự

Theo Điều 60, Điều 61 Bộ luật tố tụng hình sự 2015, khi tham gia vụ án hình sự, bị can, bị cáo có quyền tự bào chữa hoặc nhờ người bào chữa để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Để thực hiện quyền tự bào chữa của mình, bị can bị cáo có quyền:

- Được biết nguyên nhân khởi tố; khởi tố với tộ danh gì; được giải thích về quyền và nghĩa vụ: để có thể đưa ra các chứng cứ để chứng minh mình vô tội, có quyền khiếu nại, yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xem xét lại …

- Trình bày lời khai khi tham gia phiên đối chất, phiên tòa, đưa ra tài liệu, đồ vật, yêu cầu: giúp cơ quan điều tra tìm ra sự thật, chứng minh thêm cho lời khai của mình.

- Được nhận quyết định khởi tố; quyết định áp dụng, thay đổi hoặc hủy bỏ biện pháp ngăn chặn; bản kết luận điều tra; quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ vụ án; bản cáo trạng, quyết định truy tố; các quyết định tố tụng khác theo quy định.

2. Những sai lầm phổ biến khi tự bào chữa trong các vụ án hình sự

Khi tự bào chữa trong các vụ án hình sự, người bị cáo thường mắc phải một số sai lầm phổ biến, có thể làm giảm cơ hội thành công hoặc thậm chí gây thiệt hại cho vụ án. Dưới đây là một số sai lầm quan trọng:

- Thiếu hiểu biết pháp luật: Pháp luật hình sự rất phức tạp, và việc không hiểu rõ các quy định pháp lý, quy trình tố tụng có thể dẫn đến các sai lầm nghiêm trọng. Người tự bào chữa có thể không nắm được quyền lợi của mình, không biết cách đối phó với các bằng chứng hoặc các câu hỏi từ bên công tố.

- Không có kế hoạch bào chữa rõ ràng: Một trong những sai lầm lớn nhất là không chuẩn bị một chiến lược bào chữa cụ thể. Điều này có thể dẫn đến việc phản ứng cảm tính, thiếu logic và làm giảm uy tín trước tòa.

- Không biết cách đối chất với nhân chứng: Đối chất với nhân chứng là một phần quan trọng của việc bào chữa, nhưng nếu không có kỹ năng này, người tự bào chữa có thể bỏ qua những điểm yếu trong lời khai của nhân chứng hoặc vô tình tạo điều kiện cho bên công tố củng cố bằng chứng chống lại mình.

- Thiếu kiến thức về quy trình chứng cứ: Người tự bào chữa có thể không hiểu về cách thu thập, đánh giá, và phản bác chứng cứ. Điều này có thể dẫn đến việc không biết cách ngăn chặn những bằng chứng có hại, hoặc không tận dụng được các chứng cứ có lợi.

- Phản ứng quá cảm xúc: Bị cáo thường có xu hướng phản ứng quá mức trước những cáo buộc hoặc lời khai bất lợi. Điều này có thể làm giảm uy tín và khiến họ bị mất kiểm soát trong việc tự bào chữa.

- Không biết sử dụng tài liệu pháp lý và tiền lệ: Khi tự bào chữa, người bị cáo thường không biết cách sử dụng các tài liệu pháp lý, văn bản luật, hay tiền lệ để hỗ trợ cho lập luận của mình. Điều này làm cho các lập luận thiếu tính pháp lý và không thuyết phục.

- Thiếu kinh nghiệm về thủ tục tòa án: Các quy định, thủ tục tòa án rất chặt chẽ và phức tạp. Bị cáo có thể mắc sai lầm trong việc nộp hồ sơ, gọi nhân chứng, hoặc thực hiện các thủ tục cần thiết, khiến cho quyền lợi của họ bị ảnh hưởng.

- Không biết cách trình bày trước tòa: Kỹ năng thuyết phục và trình bày trước tòa là rất quan trọng. Người tự bào chữa nếu không có kỹ năng này sẽ gặp khó khăn trong việc thuyết phục hội đồng xét xử về lập luận và sự vô tội của mình.

- Không dự đoán được lập luận của bên công tố: Một người không có kinh nghiệm thường không biết cách chuẩn bị để đối phó với lập luận và chứng cứ mà bên công tố sẽ đưa ra, dẫn đến bị bất ngờ và không phản bác kịp thời.

- Đánh giá sai tình huống: Người tự bào chữa có thể quá tự tin hoặc quá lo lắng, khiến họ không đánh giá đúng tình huống, từ đó không đưa ra được quyết định hoặc chiến lược đúng đắn.

Tự bào chữa đòi hỏi sự hiểu biết pháp luật và kinh nghiệm thực tiễn, vì vậy trong đa số các trường hợp hình sự, việc nhờ đến sự hỗ trợ của luật sư chuyên nghiệp vẫn là cách hiệu quả nhất để đảm bảo quyền lợi và bảo vệ mình trước tòa.

3. Thủ tục thuê luật sư bào chữa

Căn cứ Điều 75 Bộ luật tố tụng hình sự 2015:

- Để bị can, bị cáo muốn thuê luật sư bào chữa cần phải làm đơn mời luật sư bào chữa.

Nếu như không có đơn thì trong lần đầu tiên lấy lời khai người bị bắt, người bị tạm giữ, lần đầu tiên hỏi cung bị can, nếu có nhu cầu mời luật sư bào chữa, Điều tra viên hoặc Cán bộ điều sẽ hướng dẫn họ viết đơn nhờ người bào chữa.

- Trong thời hạn từ 12-24 giờ kể từ khi nhận được đơn yêu cầu, cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm chuyển đơn này cho người bào chữa, người đại diện hoặc người thân thích của họ.

- Trường hợp không nêu đích danh người bào chữa thì cơ quan có thẩm quyền phải chuyển đơn này cho người đại diện hoặc người thân của họ để nhờ luật sư bào chữa.

- Trường hợp người đại diện hoặc người thân thích của những người nêu trên có đơn yêu cầu nhờ người bào chữa thì cơ quan có thẩm quyền thông báo cho người bị bắt, người bị tạm giữ, người bị tạm giam để có ý kiến.

Cam kết chất lượng dịch vụ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể như sau:

- Đảm bảo thực hiện công việc theo đúng tiến độ đã thỏa thuận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.

- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.

- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.

Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.

Trân trọng!

(Người viết: Phạm Bảo Đức; Ngày viết: 17/09/2024)

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội.

Điện thoại: 0989.386.729

Email: [email protected]

Website: https://htcvn.vn; https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn

________________________________________________________________________