KHI NÀO VỤ ÁN HÌNH SỰ ĐƯỢC XÉT XỬ LƯU ĐỘNG

Pháp luật tố tụng hình sự, dân sự và hành chính đều không quy định về việc xét xử lưu động. Tuy nhiên để góp phần phổ biến, giáo dục pháp luật, trong những năm qua ngành Tòa án đã tăng cường đưa các vụ án (chủ yếu là án hình sự) đi xét xử lưu động. Vậy, khi nào thì vụ án hình sự sẽ được đưa ra xét xử lưu động? Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam sẽ đồng hành cùng bạn để giải đáp thắc mắc trên trong bài viết sau.

I. Cơ sở pháp lý

1. Bộ luật Hình sự năm 2015.

2. Bộ luật Tố tụng hình sự 2015.

3. Nghị quyết 37/2012/QH13 ngày 23/11/2012 của Quốc hội khóa 13 về công tác phòng, chống vi phạm pháp luật và tội phạm, công tác tác của Viện Kiểm sát nhân dân, của Tòa án nhân dân và công tác thi hành án năm 2013.

II. Nội dung tư vấn

1. Xét xử lưu động được hiểu như thế nào?

Hiện chưa có một quy định nào trong các văn bản pháp luật về việc xét xử lưu động. Nhưng có thể hiểu xét xử lưu động là việc Tòa án xét xử công khai một vụ án ở ngoài trụ sở của Tòa án, có thể là một hội trường lớn, một sân vận động, sân trường học, hội chợ, siêu thị... mà ở đó, tất cả mọi người dân đều có thể đến xem. Cũng giống như các phiên toà bình thường, bị cáo bị xét xử bằng phiên toà lưu động vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật hình sự. Các vụ án được đưa ra xét xử lưu động thường là những vụ án liên quan đến ma túy, giết người.

Việc xét xử lưu động có ý nghĩa răn đe, giáo dục, tuyên truyền pháp luật đến rộng rãi với người dân.

Khi nào vụ án hình sự được xét xử lưu động?

Trong thực tiễn xét xử, thông thường các vụ án hình sự liên quan đến an ninh trật tự, an toàn xã hội gây bức xúc, phẫn nộ trong dư luận như giết người, cướp tài sản, mua bán trái phép chất ma túy… sẽ được đưa ra xét xử lưu động.

Điều 25 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định về nguyên tắc xét xử như sau:

- Tòa án xét xử kịp thời trong thời hạn luật định, bảo đảm công bằng;

- Tòa án xét xử công khai, mọi người đều có quyền tham dự phiên tòa, trừ trường hợp do Bộ luật này quy định. Trường hợp đặc biệt cần giữ bí mật nhà nước, thuần phong, mỹ tục của dân tộc, bảo vệ người dưới 18 tuổi hoặc để giữ bí mật đời tư theo yêu cầu chính đáng của đương sự thì Tòa án có thể xét xử kín nhưng phải tuyên án công khai.

Tại Nghị quyết 37/2012/QH13 về công tác phòng, chống vi phạm pháp luật và tội phạm, công tác của Viện Kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân và công tác thi hành án năm 2013, Quốc hội nêu rõ: Nâng tỷ lệ hòa giải thành các vụ việc dân sự và tăng số vụ án hình sự xét xử lưu động.

Tuy nhiên, đến Nghị quyết Nghị quyết số 96/2019/QH14 thay thế cho Nghị quyết 37, Quốc hội đã không còn đề cập đến vấn đề xét xử các vụ án xét xử lưu động.

Tóm lại, chưa có một quy định nào về việc xét xử vụ án lưu động. Việc có đưa vụ án ra xét xử lưu động hay không phụ thuộc vào sự quyết định của Tòa án có thẩm quyền xét xử vụ án đó.

2. Có nên xét xử lưu động?

Việc xét xử lưu động vụ án hình sự có ý nghĩa răn đe, giáo dục, tuyên truyền pháp luật đến rộng rãi với người dân. Tuy nhiên, việc xét xử lưu động cũng có một số ảnh hưởng tiêu cực như:

- Phiên tòa lưu động gây ra áp lực rất lớn đối với người phạm tội, do đó họ sẽ khó có khả năng hòa nhập với cộng đồng sau khi phải chấp hành án. Đồng thời, việc xét xử công khai giữa hàng trăm, hàng nghìn người cũng gây nên tâm lý hoang mang, xấu hổ đối với người thân của người phạm tội.

- Với Hội đồng xét xử, việc tổ chức xét xử lưu động cũng tạo ra áp lực cho Hội đồng xét xử, đặc biệt là thẩm phán được phân công xét xử.

- Khi xét xử lưu động rất khó đảm bảo an ninh, trật tự của nơi diễn ra phiên tòa, nhất là từ những đám đông quá khích...

- Mở phiên tòa xét xử lưu động còn tốn khoản chi phí không hề nhỏ. Theo thông tin từ Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, mỗi năm ngân sách chi khoảng 70 tỷ đồng cho việc xét xử lưu động...

Như vậy, có thể thấy, việc đưa một vụ án ra xét xử lưu động bên cạnh ý nghĩa duy nhất là răn đe, giáo dục tinh thần "thượng tôn pháp luật" thì cũng có không ít những mặt tiêu cực.

Trên đây là những ý kiến của chúng tôi tư vấn về vấn đề khi nào vụ án hình sự được xét xử lưu động. Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hân hạnh đồng hành cùng khách hàng trong việc giải quyết mọi vấn đề pháp lý. Hãy liên hệ với chúng tôi để được sử dụng dịch vụ tư vấn một cách tốt nhất.

(Giàng Giang)

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 1, Toà nhà CT 1 - SUDICO Khu đô thị Mỹ Đình - Mễ Trì, đường Vũ Quỳnh, P. Mỹ Đình 1, Q. Nam Từ Liêm, Hà Nội.

ĐT: 0989.386.729; Email: [email protected]