​TƯ VẤN THỦ TỤC LY HÔN ĐƠN PHƯƠNG CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI

Khi cuộc sống chung không thể kéo dài, mục đích hôn nhân không đạt được. Các bên sẽ lựa chọn giải pháp ly hôn để tìm cho mình một con đường mới. Đối với việc ly hôn có yếu tố nước ngoài, trình tự thủ tục khá phức tạp mà Tòa án nhân dân cấp huyện không có thẩm quyền giải quyết. Đặc biệt, khi yêu cầu ly hôn chỉ xuất phát từ một bên hoặc các bên có tranh chấp về tài sản, con cái. Bài viết dưới đây của công ty luật TNHH HTC Việt Nam sẽ cung cấp cho bạn các thông tin cần thiết về điều kiện, trình tự, thủ tục ly hôn đơn phương có yếu tố nước ngoài.

1. Thế nào là ly hôn đơn phương có yếu tố nước ngoài?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 51 và khoản 1 Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 thì “Vợ chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết việc ly hôn” và “Khi một bên vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án xem xét, giải quyết việc ly hôn”

Như vậy, trong trường hợp yêu cầu ly hôn xuất phát từ ý chí của một bên vợ/chồng thì được coi là ly hôn đơn phương nhưng phải đáp ứng được các điều kiện theo quy định của pháp luật.

Thế nào là “có yếu tố nước ngoài”?

Khoản 2, điều 464 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 quy định về “vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài” như sau:

“2. Vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài là vụ việc dân sự thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a. Có ít nhất một trong các bên tham gia là cá nhân, cơ quan, tổ chức nước ngoài;

b. Các bên tham gia đều là công dân, cơ quan, tổ chức Việt Nam nhưng việc xác lập, thay đổi, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ đó xảy ra tại nước ngoài;

c. Các bên tham gia đều là công dân, cơ quan, tổ chức Việt Nam nhưng đối tượng của quan hệ dân sự đó ở nước ngoài.”

Như vậy, kết hợp các quy định của Bộ luật tố tụng dân sự 2015 và Luật Hôn nhân và gia đình 2014 có thể hiểu “ly hôn có yếu tố nước ngoài” là quan hệ ly hôn bao gồm các trường hợp:

- Giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài;

- Giữa người nước ngoài với nhau thường trú ở Việt Nam;

- Giữa người Việt Nam với nhau nhưng kết hôn ở nước ngoài được pháp luật nước ngoài công nhận sau đó về Việt Nam xin ly hôn;

- Giữa vợ, chồng là công dân Việt Nam nhưng đang không cùng thường trú ở Việt Nam mà cùng thường trú ở nước ngoài tại thời điểm yêu cầu ly hôn. Ví dụ: vợ, chồng có quốc tịch Việt Nam nhưng đang cùng thường trú ở Nhật Bản tại thời điểm yêu cầu ly hôn. Khi đó, việc ly hôn sẽ được giải quyết theo luật pháp của Nhật Bản chứ không phải của Việt Nam.

- Tài sản là bất động sản liên quan đến việc ly hôn đang ở nước ngoài. Chẳng hạn như vợ, chồng Việt Nam sở hữu bất động sản tại Mỹ trong thời kỳ hôn nhân. Khi ly hôn, việc chia tài sản này được giải quyết theo luật pháp của Mỹ.

2. Căn cứ ly hôn đơn phương

Tại Điều 56 Luật hôn nhân gia đình 2014 đã có quy định cụ thể về trường hợp ly hôn theo yêu cầu của một bên Cụ thể như sau:

"1. Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.

2. Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn.

3. Trong trường hợp có yêu cầu ly hôn theo quy định tại khoản 2 Điều 51 của Luật này thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc chồng, vợ có hành vi bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người kia".

Như vậy, căn cứ để Tòa án giải quyết cho ly hôn theo yêu cầu của một bên đó là: có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được. Người yêu cầu ly hôn đơn phương phải có nghĩa vụ chứng minh những căn cứ mà mình đã viết trong đơn khởi kiện.

3. Trình tự ly hôn đơn phương có yếu tố nước ngoài

- Bước 1: Người khởi kiện là chồng hoặc vợ nộp hồ sơ khởi kiện về việc xin ly hôn đơn phương tại Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi bị đơn cư trú, làm việc.

- Bước 2: Tòa án sẽ kiểm tra đơn khởi kiện và ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí cho người nộp đơn trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đơn khởi kiện cùng hồ sơ hợp lệ.

- Bước 3: Căn cứ thông báo của Tòa án, đương sự nộp tiền tạm ứng án phí tại Chi cục thi hành án dân sự cấp tỉnh và nộp lại biên lai tiền tạm ứng án phí cho Tòa án.

- Bước 4: Tòa án thụ lý vụ án, tiến hành giải quyết vụ án theo thủ tục ly hôn đơn phương và ra Bản án hoặc Quyết định có hiệu lực của Tòa án.

4. Hồ sơ ly hôn có yếu tố nước ngoài

- Đơn khởi kiện ly hôn đơn phương;

- Bản chính Giấy đăng ký kết hôn;

- Bản sao chứng thực Sổ hộ khẩu;

- Bản sao chứng thực Chứng minh thư nhân dân/thẻ căn cước công dân/hộ chiếu của vợ và chồng;

- Bản sao chứng thực Giấy khai sinh của con;

- Tài liệu, chứng cứ khác chứng minh tài sản yêu cầu phân chia như: giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy đăng ký xe…

5. Thời gian giải quyết thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài

- Thời gian giải quyết đơn phương ly hôn: Khoảng từ 4 đến 6 tháng (cấp sơ thẩm). Nếu bị đơn vắng mặt hoặc có tranh chấp tài sản chung thì thời gian này có thể được gia hạn. Cấp sơ thẩm có kháng cáo thì thời gian giải quyết theo thủ tục phúc thẩm thường kéo dài khoảng từ 3 đến 4 tháng.

- Trong trường hợp bị đơn vắng mặt thì thời gian giải quyết ly hôn sẽ kéo dài từ 12 – 24 tháng do Tòa án phải tiến hành thủ tục ủy thác tư pháp.

6. Cơ quan có thẩm quyền xử lý giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài

Theo quy định tại điểm a, khoản 1 Điều 37 BLTTDS 2015 và điều 39 BLTTDS 2015 về thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ thì thẩm quyền giải quyết các vụ việc ly hôn có yếu tố nước ngoài thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi mà bị đơn cư trú và làm việc.

Trường hợp ly hôn giữa công dân Việt Nam và công dân nước láng giềng cư trú ở khu vực biên giới thì do Tòa án nhân dân cấp huyện nơi cư trú của công dân Việt Nam giải quyết.

Trên đây là ý kiến tư vấn của chúng tôi về trình tự, thủ tục ly hôn đơn phương có yếu tố nước ngoài.

----------------------------------

Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ:

Công ty luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, P. Trung Hòa, Q. Cầu Giấy, Hà Nội.

ĐT: 0989.386.729; Email: [email protected]

Website: https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn