Thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài theo quy định pháp luật

Khi mâu thẫu trong cuộc sống vợ chồng trầm trọng, cuộc sống vợ chồng không chia sẻ được với nhau, mục đích hôn nhân không đạt được thì các bên có quyền yêu cầu Tòa án xem xét cho ly hôn để chấm dứt quan hệ hôn nhân giữa vợ chồng. Tuy nhiên, hiện nay, có rất nhiều vụ án ly hôn có yếu tố nước ngoài có xảy ra tranh chấp, thủ tục phức tạp mà Tòa án nhân dân cấp huyện không có thẩm quyền giải quyết. Công ty luật HTC Việt Nam xin đưa ra nội dung tư vấn tổng quát về trình tự, thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài.

1. Ly hôn có yếu tố nước ngoài là gì?

Theo khoản 25, điều 3 luật hôn nhân gia định nghĩa về Quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài là quan hệ hôn nhân và gia đình mà ít nhất một bên tham gia là người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài; quan hệ hôn nhân và gia đình giữa các bên tham gia là công dân Việt Nam nhưng căn cứ để xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó theo pháp luật nước ngoài, phát sinh tại nước ngoài hoặc tài sản liên quan đến quan hệ đó ở nước ngoài.

Ngoài ra, khoản 14 điều 3 cũng quy định về khái niệm ly hôn như sau: Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án.

Thế nào là “có yếu tố nước ngoài”?

Khoản 2, điều 464 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 quy định về “vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài” như sau:

“2. Vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài là vụ việc dân sự thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a. Có ít nhất một trong các bên tham gia là cá nhân, cơ quan, tổ chức nước ngoài;

b. Các bên tham gia đều là công dân, cơ quan, tổ chức Việt Nam nhưng việc xác lập, thay đổi, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ đó xảy ra tại nước ngoài;

c. Các bên tham gia đều là công dân, cơ quan, tổ chức Việt Nam nhưng đối tượng của quan hệ dân sự đó ở nước ngoài.”

Như vậy, kết hợp các quy định của Bộ luật tố tụng dân sự 2015 và Luật Hôn nhân và gia đình 2014 có thể hiểu “ly hôn có yếu tố nước ngoài” là quan hệ ly hôn bao gồm các trường hợp:

- Giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài;

- Giữa người nước ngoài với nhau thường trú ở Việt Nam;

- Giữa người Việt Nam với nhau nhưng kết hôn ở nước ngoài được pháp luật nước ngoài công nhận sau đó về Việt Nam xin ly hôn;

- Giữa vợ, chồng là công dân Việt Nam nhưng đang không cùng thường trú ở Việt Nam mà cùng thường trú ở nước ngoài tại thời điểm yêu cầu ly hôn. Ví dụ: vợ, chồng có quốc tịch Việt Nam nhưng đang cùng thường trú ở Nhật Bản tại thời điểm yêu cầu ly hôn. Khi đó, việc ly hôn sẽ được giải quyết theo luật pháp của Nhật Bản chứ không phải của Việt Nam.

- Tài sản là bất động sản liên quan đến việc ly hôn đang ở nước ngoài. Chẳng hạn như vợ, chồng Việt Nam sở hữu bất động sản tại Mỹ trong thời kỳ hôn nhân. Khi ly hôn, việc chia tài sản này được giải quyết theo luật pháp của Mỹ.

2. Hồ sơ, thủ tục khi ly hôn với người nước ngoài

2.1. Đối với Ly hôn đơn phương có yếu tố nước ngoài

Hồ sơ gồm:

- Đơn khởi kiện ly hôn đơn phương;

- Bản chính Giấy đăng ký kết hôn;

- Bản sao chứng thực Sổ hộ khẩu;

- Bản sao chứng thực Chứng minh thư nhân dân/thẻ căn cước công dân/hộ chiếu của vợ và chồng;

- Bản sao chứng thực Giấy khai sinh của con;

- Tài liệu, chứng cứ khác chứng minh tài sản yêu cầu phân chia như: giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy đăng ký xe…

Trình tự như sau:

- Bước 1: Người khởi kiện là chồng hoặc vợ nộp hồ sơ khởi kiện về việc xin ly hôn đơn phương tại Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi bị đơn cư trú, làm việc.

- Bước 2: Tòa án sẽ kiểm tra đơn khởi kiện và ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí cho người nộp đơn trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đơn khởi kiện cùng hồ sơ hợp lệ.

- Bước 3: Căn cứ thông báo của Tòa án, đương sự nộp tiền tạm ứng án phí tại Chi cục thi hành án dân sự cấp tỉnh và nộp lại biên lai tiền tạm ứng án phí cho Tòa án.

- Bước 4: Tòa án thụ lý vụ án, tiến hành giải quyết vụ án theo thủ tục ly hôn đơn phương và ra Bản án hoặc Quyết định có hiệu lực của Tòa án.

=> Tham khảo ngay: Thủ tục ly hôn đơn phương nhanh nhất

2.2. Đối với Ly hôn thuận tình có yếu tố nước ngoài

Hồ sơ gồm:

- Đơn yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn;

- Bản chính Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn;

- Bản sao chứng thực Giấy khai sinh các con;

- Bản sao chứng thực Chứng minh thư nhân dân/căn cước công dân/hộ chiếu của vợ và chồng;

- Bản sao chứng thực Sổ hộ khẩu;

- Các tài liêu, chứng cứ khác kèm theo: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; giấy chứng nhận đăng ký xe,…

Trình tự như sau:

- Bước 1: Đương sự nộp hồ sơ tại TAND cấp tỉnh nơi vợ, chồng thường trú.

- Bước 2: Nếu hồ sơ hợp lệ và đúng thẩm quyền, Tòa án thụ lý đơn và ra thông báo cho đương sự nộp tiền tạm ứng án phí.

- Bước 3: Đương sự nộp án phí cùng biên lai thu tiền tạm ứng án phí cho Tòa án.

- Bước 4: Tòa án triệu tập các đương sự và tiến hành thủ tục theo quy định pháp luật.

Trong trường hợp vắng mặt giải quyết như thế nào?

Trường hợp đương sự vắng mặt tại phiên tòa thì giải quyết theo quy định tại Điều 228 BLTTDS 2015 như sau:

“Tòa án vẫn tiến hành xét xử vụ án trong các trường hợp sau đây:

1. Nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và người đại diện của họ vắng mặt tại phiên tòa có đơn đề nghị Tòa án xét xử vắng mặt.

2. Nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan vắng mặt tại phiên tòa nhưng có người đại diện tham gia phiên tòa.

3. Các trường hợp quy định tại các điểm b, c, d và đ khoản 2 Điều 227 của Bộ luật này.”

Trong trường hợp đương sự ở nước ngoài thì Tòa án sẽ ủy thác tư pháp cho cơ quan lãnh sự Việt Nam ở nước ngoài, cho Tòa án ở nước ngoài để tiến hành việc liên quan đến tố tụng dân sự ở nước ngoài.

3.Thời gian giải quyết thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài

- Thời gian giải quyết thuận tình ly hôn: Khoảng từ 1 đến 4 tháng.

- Thời gian giải quyết Ly hôn đơn phương vắng mặt: Khoảng từ 4 đến 6 tháng (cấp sơ thẩm). Nếu bị đơn vắng mặt hoặc có tranh chấp tài sản chung thì thời gian này có thể được gia hạn. Cấp sơ thẩm có kháng cáo thì thời gian giải quyết theo thủ tục phúc thẩm thường kéo dài khoảng từ 3 đến 4 tháng.

- Trong trường hợp bị đơn vắng mặt thì thời gian giải quyết ly hôn sẽ kéo dài từ 12 – 24 tháng do Tòa án phải tiến hành thủ tục ủy thác tư pháp.

4. Cơ quan có thẩm quyền xử lý giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài

Theo quy định tại điểm a, khoản 1 Điều 37 BLTTDS 2015 và điều 39 BLTTDS 2015 về thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ thì thẩm quyền giải quyết các vụ việc ly hôn có yếu tố nước ngoài thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi mà bị đơn cư trú và làm việc.

Trường hợp ly hôn giữa công dân Việt Nam và công dân nước láng giềng cư trú ở khu vực biên giới thì do Tòa án nhân dân cấp huyện nơi cư trú của công dân Việt Nam giải quyết.

Trên đây là những thông tin về thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài mới nhất và đơn phương ly hôn được pháp luật quy định, khi tiến hành làm thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài thì bạn cần tuân thủ những quy định của pháp luật về thủ tục ly hôn với người nước ngoài, có như thế tòa án mới chấp nhận thủ tục ly hôn của bạn.

---------------------------------

Để biết thêm chi tiết xin vui lòng liên hệ theo địa chỉ:

Công ty luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, P. Trung Hòa, Q. Cầu Giấy, Hà Nội.

ĐT: 0989.386.729; Email: [email protected]

Website: https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn

------------------------------------------

Mời quý khách tham khảo thêm bài viết liên quan:

- Tranh chấp quyền nuôi con sau khi ly hôn

- Vợ chồng chưa ly hôn có tách khẩu được không?

- Chung sống như vợ chồng trước năm 1986 thì khi ly hôn tài sản được phân chia như thế nào?