Làm sao để ly hôn khi không có địa chỉ của chồng/vợ?

1. Căn cứ pháp luật về quyền yêu cầu ly hôn khi không biết địa chỉ của vợ hoặc chồng

1.1. Quyền yêu cầu ly hôn theo Luật Hôn nhân và Gia đình

Quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn là quyền nhân thân cơ bản được pháp luật bảo hộ. Điều 51 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định nguyên văn rằng: “Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.” Quy định này không đặt ra bất kỳ điều kiện nào liên quan đến việc người yêu cầu phải biết nơi cư trú hiện tại của bên còn lại. Do đó, việc không xác định được địa chỉ của chồng hoặc vợ không làm mất đi quyền khởi kiện ly hôn của người còn lại.

1.2. Căn cứ giải quyết ly hôn đơn phương

Trong trường hợp ly hôn theo yêu cầu của một bên, Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định về trường hợp vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành: Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.

Như vậy, Tòa án xem xét tình trạng hôn nhân thực tế, không phụ thuộc trực vào việc bị đơn có cung cấp địa chỉ hay không, hay bị đơn có bỏ trốn hay không. Trong trường hợp đặc biệt, khi một bên đã biệt tích trong thời gian dài, pháp luật về dân sự còn cho phép Tòa án tuyên bố người đó đã mất tích, làm cơ sở cho quyết định cho ly hôn vắng mặt.

2. Xác định Tòa án có thẩm quyền giải quyết khi không biết địa chỉ của bị đơn

Một trong những vướng mắc lớn nhất khi ly hôn trong trường hợp này là xác định Tòa án có thẩm quyền thụ lý. Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 đã có quy định trực tiếp để giải quyết vấn đề này. Khoản 1 Điều 40 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định: “Nguyên đơn có quyền lựa chọn Tòa án giải quyết tranh chấp về dân sự… nếu không biết nơi cư trú, làm việc, trụ sở của bị đơn thì nguyên đơn có thể yêu cầu Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc có trụ sở cuối cùng hoặc nơi bị đơn có tài sản giải quyết.”

Theo quy định này, trong trường hợp không xác định được địa chỉ hiện tại của vợ hoặc chồng, người yêu cầu ly hôn được quyền nộp đơn tại Tòa án nơi bị đơn cư trú cuối cùng trước khi bỏ đi, theo thông tin trên sổ hộ khẩu, giấy đăng ký tạm trú hoặc các tài liệu quản lý cư trú khác. Đây là căn cứ pháp lý quan trọng giúp Tòa án vẫn có thể thụ lý và giải quyết vụ án mà không phụ thuộc vào việc bị đơn có hợp tác hay không.

3. Thủ tục ly hôn khi không có địa chỉ của chồng/vợ

Trước hết, người yêu cầu ly hôn cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ khởi kiện ly hôn đơn phương theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự. Hồ sơ bao gồm:

- Đơn khởi kiện ly hôn, trong đó cần ghi rõ địa chỉ cư trú cuối cùng của bị đơn mà người khởi kiện biết được và trình bày rõ việc hiện nay không xác định được nơi cư trú mới của người đó.
- Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn;
- Giấy tờ tùy thân của người khởi kiện;
- Các tài liệu liên quan đến con chung, tài sản chung (nếu có).

Trường hợp có xác nhận của Công an xã, phường về việc bị đơn đã rời khỏi địa phương và không rõ nơi cư trú, tài liệu này sẽ giúp Tòa án dễ dàng xem xét việc thụ lý.

Sau khi nộp hồ sơ, Tòa án sẽ tiến hành xác minh nơi cư trú của bị đơn theo trình tự tố tụng. Nếu việc xác minh không mang lại kết quả, Tòa án sẽ thực hiện việc tống đạt, thông báo các văn bản tố tụng bằng hình thức niêm yết công khai tại nơi cư trú cuối cùng của bị đơn theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự. Việc niêm yết này nhằm bảo đảm quyền được biết và tham gia tố tụng của bị đơn, đồng thời là căn cứ để Tòa án tiếp tục giải quyết vụ án trong trường hợp bị đơn vắng mặt.

Trong trường hợp người bị yêu cầu ly hôn đã biệt tích trong thời gian dài (2 năm liền trở lên) và không có bất kỳ tin tức nào, người khởi kiện có thể đồng thời hoặc trước đó nộp đơn yêu cầu Tòa án tuyên bố người này mất tích theo Điều 68 Bộ luật Dân sự 2015. Sau khi có quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án, việc giải quyết ly hôn sẽ được thực hiện nhanh chóng theo khoản 2 Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, với kết quả bắt buộc là Tòa án cho ly hôn.

Xét xử vắng mặt bị đơn trong vụ án ly hôn

Trong nhiều trường hợp, mặc dù chưa đủ điều kiện tuyên bố mất tích, nhưng bị đơn cố tình giấu địa chỉ, không hợp tác và không tham gia tố tụng. Khi đó, nếu Tòa án đã thực hiện đầy đủ thủ tục tống đạt hợp lệ thông qua niêm yết và thông báo công khai, Tòa án vẫn có quyền đưa vụ án ra xét xử vắng mặt bị đơn theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự. Thực tiễn xét xử và các hướng dẫn nghiệp vụ của Tòa án nhân dân tối cao đều khẳng định rằng việc bị đơn không cung cấp địa chỉ hoặc cố tình trốn tránh không thể là lý do để kéo dài vô thời hạn quyền ly hôn của nguyên đơn.

Kết luận

Việc không biết địa chỉ cư trú hiện tại của chồng hoặc vợ không phải là rào cản pháp lý khiến người còn lại không thể ly hôn. Pháp luật Việt Nam đã có cơ chế tố tụng rõ ràng để bảo đảm quyền ly hôn thông qua việc xác định thẩm quyền theo nơi cư trú cuối cùng, thực hiện niêm yết công khai, xét xử vắng mặt và thậm chí tuyên bố mất tích khi đủ điều kiện. Điều quan trọng là người yêu cầu ly hôn cần chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, trình bày rõ tình trạng thực tế và tuân thủ đúng trình tự tố tụng để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của chúng tôi về ly hôn khi không biết địa chỉ hiện tại của vợ/chồng. Mong rằng qua bài viết, công ty của chúng tôi đã có thể giúp bạn giải đáp được phần nào băn khoăn, thắc mắc và giúp bạn có thể nắm được những nội dung cơ bản về vấn đề này.

Cam kết chất lượng dịch vụ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể thư sau:

- Đảm bảo thực hiện công việc theo đúng tiến độ đã thỏa thuận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.

- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.

- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.

Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.

Trân trọng!

(Người viết: Nguyễn Thị Hương Lan; Ngày viết: 18/12/2025)

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, phường Yên Hòa, Thành phố Hà Nội.

ĐT: 0989.386.729

Email: hotmail@htcvn.vn

Website: https://htc-law.com ; https://htcvn.vn ; https://luatsuchoban.vn

Xem thêm các bài viết liên quan