Những trường hợp được giảm nhẹ hình phạt
NHỮNG TRƯỜNG HỢP ĐƯỢC GIẢM NHẸ HÌNH PHẠT
Trong hệ thống pháp luật hình sự Việt Nam, bên cạnh việc xác định tội danh và mức án phạt cụ thể, còn có những quy định liên quan đến các tình tiết giảm nhẹ hình phạt. Những tình tiết này không chỉ thể hiện tính nhân văn của pháp luật mà còn tạo điều kiện cho người phạm tội có cơ hội sửa chữa lỗi lầm, cải tạo và tái hòa nhập cộng đồng.
Những trường hợp cụ thể được quy định tại Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017, về các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự:
1. Ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm
Người phạm tội đã có hành động kịp thời để ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của hành vi phạm tội mà mình gây ra.
2. Tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả
Sau khi phạm tội, người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại cho nạn nhân hoặc thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội của mình gây ra.
3. Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết
Người phạm tội đã hành động trong hoàn cảnh cấp thiết để bảo vệ lợi ích của bản thân hoặc của người khác, tuy nhiên hành động này vượt quá mức cần thiết.
4. Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng
Người phạm tội đã thực hiện hành vi phạm tội trong khi cố gắng tự vệ hoặc bảo vệ người khác, nhưng hành động tự vệ đó vượt quá mức cần thiết.
5. Vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội
Người phạm tội đã hành động quá mức cần thiết khi cố gắng bắt giữ người phạm tội hoặc ngăn chặn tội phạm.
6. Phạm tội do bị đe dọa hoặc cưỡng bức
Hành vi phạm tội được thực hiện do người phạm tội bị đe dọa hoặc cưỡng bức từ người khác.
7. Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần
Người phạm tội bị kích động mạnh về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân hoặc người khác gây ra.
8. Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn
Người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội do hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra.
9. Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn
Người phạm tội đã thực hiện hành vi phạm tội nhưng hành vi đó chưa gây ra thiệt hại hoặc gây thiệt hại không đáng kể.
10. Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng
Người phạm tội phạm tội lần đầu và hành vi phạm tội thuộc trường hợp ít nghiêm trọng.
11. Phạm tội vì bị hạn chế khả năng nhận thức
Người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội do bị hạn chế khả năng nhận thức mà không phải do lỗi của mình gây ra.
12. Những lý do đáng được khoan hồng, giảm nhẹ khác
Ngoài những tình tiết trên, tòa án có thể xem xét các tình tiết giảm nhẹ khác nếu thấy cần thiết và hợp lý. Đặc biệt, người phạm tội là phụ nữ có thai, do lạc hậu, là người từ đủ 70 tuổi trở lên, là người khuyết tật hoặc khuyết tật nặng, phạm tội do hạn chế về khả năng nhận thức,... thì sẽ được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.
Ngoài ra, khi quyết định hình phạt, Tòa án có thể coi đầu thú hoặc “tình tiết khác” là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do giảm nhẹ trong bản án. Trong đó, căn cứ Điểm 5 Mục I Công văn 212/TANDTC-PC năm 2019 và Nghị quyết 01/2000/NQ-HĐTP thì các "tình tiết khác" bao gồm:
- Vợ, chồng, cha, mẹ, con, anh, chị, em ruột bị cáo là người có công với nước hoặc có thành tích xuất sắc được Nhà nước tặng một trong các danh hiệu vinh dự như: anh hùng lao động, anh hùng lực lượng vũ trang, bà mẹ Việt Nam anh hùng, nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú, nhà giáo nhân dân, nhà giáo ưu tú, thầy thuốc nhân dân, thầy thuốc ưu tú hoặc các danh hiệu cao quý khác theo quy định của Nhà nước:
- Bị cáo có anh, chị, em ruột là liệt sĩ;
- Bị cáo là người tàn tật do bị tai nạn trong lao động hoặc trong công tác, có tỷ lệ thương tật từ 31 % trở lên;
- Người bị hại cũng có lỗi;
- Thiệt hại do lỗi của người thứ ba;
- Gia đình bị cáo sửa chữa, bồi thường thiệt hại thay cho bị cáo;
- Người bị hại hoặc đại diện hợp pháp của người bị hại xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo trong trường hợp chỉ gây tổn hại về sức khỏe của người bị hại, gây thiệt hại về tài sản;
- Phạm tội trong trường hợp vì phục vụ yêu cầu công tác đột xuất như đi chống bão, lụt, cấp cứu.
Và trong từng trường hợp cụ thể và hoàn cảnh cụ thể của người phạm tội mà Tòa án còn có thể coi các tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ trong bản án.
Các quy định về tình tiết giảm nhẹ hình phạt trong pháp luật hình sự Việt Nam nhằm đảm bảo sự công bằng, nhân đạo trong việc xét xử và thi hành án. Điều này không chỉ giúp người phạm tội có cơ hội sửa sai mà còn góp phần vào việc giáo dục, cải tạo và tái hòa nhập cộng đồng, từ đó xây dựng một xã hội công bằng và văn minh hơn.
Trên đây là những nội dung tư vấn của chung tôi về “Những trường hợp được giảm nhẹ hình phạt”. Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hân hạnh đồng hành cùng bạn trong việc giải quyết mọi vấn đề pháp lý. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được sử dụng dịch vụ một cách tốt nhất.
Cam kết chất lượng dịch vụ:
Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hoạt động với phương châm tận tâm – hiệu quả – uy tín, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể như sau:
- Đảm bảo thực hiện công việc theo đúng tiến độ đã thỏa thuận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.
- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.
- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.
Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.
Trân trọng!
(Người viết: Nguyễn Phan Diệu Linh; Ngày viết: 20/06/2024)
Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:
Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam
Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội.
Điện thoại: 0989.386.729
Email: [email protected]
Website: https://htcvn.vn; https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn
------------------------------------------------------------
Bài viết liên quan:
Tình thế cấp thiết và phòng vệ chính đáng